รัสเซียเตือนสงครามใหญ่หลังยูเครนรุกลึก (1)
เป็นยุทธศาสตร์อันชาญฉลาดของรัฐบาลสหรัฐที่จะไม่ทำสงครามในบ้านตัวเอง แต่ทำสงครามในประเทศอื่นๆ เพื่อบั่นทอนทำลายฝ่ายตรงข้าม
นับวันยูเครนโจมตีลึกเข้าไปในรัสเซีย
กลายเป็นส่วนหนึ่งของสงคราม หลังกองทัพยูเครนรุกกินพื้นที่เขตคุส (Kursk) ของรัสเซียเมื่อสิงหาคม 2024 ส่งโดรนทีละนับร้อยลำโจมตีกรุงมอสโคว์
การโจมตีเมืองหลวงรัสเซียกลายเป็นเรื่องปกติ พร้อมกันนี้คือร้องขอขีปนาวุธอำนาจทำลายสูงจากนาโต
การโจมตีลักษณะนี้นับวันจะรุนแรง ด้านรัฐบาลปูตินสั่งตอบโต้รุนแรงเช่นกัน
เป็นสถานการณ์อีกด้านท่ามกลางความพยายามเจรจาสงบศึก ความอ่อนล้าของกองทัพทั้ง 2
ฝ่าย ชาตินาโตนับวันจะเข้าเกี่ยวข้องกับศึกยูเครนมากขึ้นทุกขณะ
นำสู่คำถามสำคัญหลายข้อ
อาวุธยูเครนคืออาวุธนาโต:
ในช่วงแรกของสงคราม อาวุธที่รัฐบาลสหรัฐกับพวกส่งให้ส่วนใหญ่เป็นอาวุธเบา
จรวดประทับบ่า ปืนครก ปืนใหญ่ และขยับขึ้นเป็นรถหุ้มเกราะ ขีปนาวุธป้องกันภัยทางอากาศระยะใกล้
จรวดหลายลำกล้อง รถถังประจัญบาน การส่งมอบอาวุธหนักสอดคล้องกับการรบที่ยืดเยื้อ
นับวันที่ศึกยืดเยื้อยูเครนจะได้รับอาวุธหนักมากขึ้นตามลำดับ
มกราคม
2023 รัฐบาลไบเดนยืนยันส่งรถถัง M1 Abrams จำนวน 30 คันแก่ยูเครน เยอรมนีส่งรถถัง Leopard
2 เข้าสนามรบ 14 คัน และยอมให้ประเทศอื่นๆ ส่ง
Leopard 2 แก่ยูเครน แต่รัฐบาลยูเครนไม่จบเท่านี้ขอเครื่องบินรบของพวกตะวันตก
ขีปนาวุธพิสัยไกล ในช่วงนั้นโอลาฟ โชลซ์ นายกฯ
เยอรมันไม่เห็นด้วยที่จะมอบเครื่องบินขับไล่แก่ยูเครน
ความจริงที่ต้องยอมรับคือที่ผ่านมากองทัพยูเครนรบด้วยอาวุธที่ด้อยกว่า
ล้าสมัยกว่า ทหารส่วนหนึ่งไม่ชำนาญศึกมากพอ ทั้งๆ ที่ประเทศกำลังพังพินาศ ยิ่งรบยิ่งพัง
ตายนับหมื่นนับแสน เพื่อปกป้องเสรีประชาธิปไตยตะวันตก บรรดาชาติตะวันตกที่
“ได้รับการปกป้อง” จากยูเครนกลับส่งความช่วยเหลือแบบ “กะปริดกะปรอย” ค่อยเป็นค่อยไป
ส่งอาวุธชั้นสองให้ทหารยูเครน นี่คือประเด็นน่าคิด
มาแตอุช มอราวีแยตสกี (Mateusz Morawiecki) นายกฯ
โปแลนด์กล่าวโทษเยอรมันที่ลังเลใจส่งรถถังให้ยูเครน “เป็นทัศนคติที่รับไม่ได้
สงครามผ่านไปเกือบปีแล้ว ประชาชนที่ไม่รู้อีโหน่อีเหน่ตายทุกวัน”
น่าคิดว่าถ้ามหาอำนาจผู้มีกำลังรบแข็งแกร่งอันดับหนึ่งของโลกส่งสุดยอดรถถัง
เครื่องบินรบของตนให้ยูเครน ป่านนี้คงชนะศึกแล้ว ไม่ต้องยืดเยื้ออยู่อย่างนี้
หรือว่ามีแผนอื่นตั้งใจให้ศึกยูเครนยืดเยื้อ
มองอีกด้านการใช้อาวุธประสิทธิภาพสูง
เช่น ระบบขีปนาวุธพื้นสู่อากาศ Patriot ระบบนี้ใช้กำลังพล
90 นายเพื่อใช้งานกับซ่อมบำรุง
ถามว่ายูเครนมีบุคลากรเหล่านี้หรือไม่ ทันใช้งานหรือไม่
Colin Kahl รัฐมนตรีช่วยกระทรวงกลาโหมสหรัฐพูดถูกว่าเหตุที่ไม่อยากส่งรถถัง M1 Abrams ให้ยูเครนเพราะ “ยูเครนซ่อมไม่ได้
บำรุงรักษาไม่เป็น ไม่สามารถบริหารจัดการรถถังแบบนี้”
กรณีเครื่องบินขับไล่ก็เช่นกัน
เครื่องบินรบที่มีนักบินคนเดียวแต่จำต้องใช้ช่างผู้มีฝีมือหลายคน
ไม่เพียงนักบินที่ต้องฝึกรบให้ชำนาญนานหลายเดือน ช่างก็เช่นกัน เครื่องบินขับไล่ปัจจุบันเป็นอาวุธไฮเทค
เป็นอุปกรณ์ขนาดใหญ่ที่มีกลไกซับซ้อน จำต้องใช้เครื่องมือเฉพาะในการตรวจซ่อม
ถามว่ายูเครนมีช่างฝีมือเหล่านี้หรือไม่ ต้องฝึกกี่เดือนจึงจะมีฝีมือมากพอ
ย้อนหลังมกราคม
2023 ประธานาธิบดีไบเดนกล่าวว่า สหรัฐจะไม่มอบ F-16
ตามคำร้องขอจากยูเครน ตามหลังโอลาฟ โชลซ์ นายกฯ เยอรมันที่กล่าวว่าไม่เห็นด้วยที่จะมอบเครื่องบินขับไล่แก่ยูเครน
ด้วยเหตุที่นาโตยืนยันรบต่อ
เมษายน 2024 สหรัฐทุ่มซื้อเครื่องบินรบรัสเซียส่งช่วยยูเครน รวมทั้งสิ้น 81
ลำ มีข่าวว่าเป็นเครื่องบินรบรัสเซียที่อยู่ในประเทศต่างๆ
ประกอบด้วย MiG-31, MiG-27,
MiG-29 และ Su-24 รวมทั้งสิ้น 81 ลำ เป็นเครื่องรบมือ 2
ที่บางส่วนประเทศเจ้าของเตรียมปลดประจำการ
เป็นอีกครั้งที่ยูเครนต้องรบด้วยอาวุธมือสองที่โละจากประเทศอื่น
ข้อดีคือการใช้เครื่องบินรบรัสเซียช่วยยืดเวลาการส่งมอบ F-16
ให้ยูเครนมีเครื่องบินรบใช้อีกรอบ
ยูเครนเริ่มรับ
F-16s จำนวนหนึ่งเมื่อสิงหาคม 2024 หลังสงครามผ่านมา
2 ปีครึ่ง ก่อนหน้านั้นรัฐบาลตะวันตกพูดชัดว่าจะไม่ให้
เมษายน
2024 รัฐบาลไบเดนส่งมอบขีปนาวุธพื้นสู่พื้นรุ่นใหม่ MGM-140
Army Tactical Missile System (ATACMS) มีระยะยิงไกลถึง 300
กิโลเมตรหรือ 180 ไมล์แก่ยูเครน และกองทัพยูเครนได้ใช้แล้ว
เช่น ถล่มฐานบินรัสเซียในไครเมีย เป็นส่วนหนึ่งของงบฯ ช่วยเหลือที่ผ่านรัฐสภา
ตั้งแต่เริ่มสงครามรัฐบาลสหรัฐช่วยยูเครนทั้งหมด 105,000 ล้านดอลลาร์แล้ว
จะเห็นว่าแม้มีอุปสรรคมากมายรัฐบาลเซเลนสกีร้องขออาวุธไม่หยุด ในช่วงนี้คือขีปนาวุธอำนาจทำลายสูง
ไม่กี่ประเทศที่ผลิตอาวุธร้ายแรงเช่นนี้ ได้แก่ สหรัฐ เยอรมนี อังกฤษ ฝรั่งเศส
ชี้ว่าจำต้องโจมตีฐานทัพ สนามบิน คลังอาวุธ คลังเชื้อเพลิง ศูนย์สำคัญๆ
เพื่อหยุดกองทัพรัสเซีย ประธานาธิบดีเซเลนสกีพร้อมใช้รอเพียงคำอนุญาตเท่านั้น ที่ผ่านมาเคยร้องขออนุญาตหลายครั้งแต่รัฐบาลไบเดนลังเลใจเกรงว่าจะกลายเป็นสงครามใหญ่
ไม่คิดว่าการใช้อาวุธพวกนั้นจะส่งผลต่อภาพรวมสงครามและสหรัฐมีอาวุธเหล่านั้นน้อยเกินไป
รวมความแล้วยูเครนได้รับอาวุธทรงอานุภาพมากขึ้นตามลำดับด้วยความเห็นชอบจากพวกตะวันตก
สงครามตัวแทน:
แม้นาโตจะประกาศตั้งแต่ก่อนสงครามว่าการรบครั้งนี้ทหารนาโตจะไม่ปะทะกับทหารรัสเซีย
เป็นการรบระหว่างยูเครนกับรัสเซียเท่านั้น
ในเวลาต่อมารัสเซียชี้ว่าไม่ใช่การรบระหว่างยูเครนกับตนเท่านั้น แต่เป็นการรบกับนาโตด้วย
สามารถเทียบกับสงครามอัฟกานิสถานเมื่อพวกมูจาฮิดีน
(Mujahidin) ต่อต้านการรุกรานของกองทัพโซเวียตเมื่อปี 1979
ในครั้งนั้นรัฐบาลสหรัฐส่งอาวุธความช่วยเหลือแก่มูจาฮิดีน เป็นสงครามตัวแทน (proxy
war) ระหว่างสหรัฐกับโซเวียตรัสเซีย นักวิเคราะห์บางคนเชื่อว่า รัฐบาลสหรัฐต้องการให้สมรภูมิยูเครนเป็นเหมือนอัฟกานิสถานในครั้งนั้น
สงครามตัวแทน (proxy
war) คำนี้ถูกใช้มากในสมัยสงครามเย็น (Cold War)
สงครามเย็นเป็นสภาวะที่อภิมหาอำนาจทั้งสองมีความขัดแย้ง
แต่ไม่ถึงกับทำสงครามต่อกันโดยตรง แต่ต่อสู้ด้วยวิถีทางอื่นๆ เช่น
การโฆษณาชวนเชื่อ แข่งขันพัฒนากองทัพ กีดกันขัดขวางการค้าระหว่างประเทศ มี “สงครามร้อน” ในลักษณะสงครามตัวแทน
สงครามตัวแทนบางครั้งสูญเสียมากมาย สงครามเกาหลีมีผู้เสียชีวิต
3 ล้านคน สงครามเวียดนาม 2 ล้านคน ส่วนสงครามยูเครนน่าจะนับแสนคนแล้ว
มหาอำนาจเลี่ยงทำสงครามต่อกันโดยตรงแต่รบผ่านสมรภูมิประเทศต่างๆ
ปฏิเสธไม่ได้ว่านาโตกำลังทำสงครามกับรัสเซียผ่านยูเครน
ขออนุญาตนาโต:
มีหลักฐานหลายชิ้นที่ชี้ชัดว่ายูเครนต้องรบโดยขอคำอนุญาตจากนาโตโดยเฉพาะรัฐบาลสหรัฐ
ที่รับรู้กันทั่วไปว่าคือผู้มีอิทธิพลสูงสุดต่อนาโต
ถ้ายิ่งเข้าใจที่มาที่ไปของนาโตว่าตั้งแต่สิ้นสงครามโลกครั้งที่
2 รัฐบาลสหรัฐหวังมีอิทธิพลทางทหารต่อยุโรปตะวันตก (ฝ่ายเสรีประชาธิปไตย) สหรัฐประจำการทหารในยุโรปนับแสนนาย
ประจำการอาวุธนิวเคลียร์ในหลายประเทศผ่านระบบ Nuclear sharing (อาวุธนิวเคลียร์เหล่านั้นอยู่ในเยอรมนี ตุรเคีย เบลเยียม เนเธอร์แลนด์
อิตาลี โดยตัดสินใช้ร่วมกัน)
กันยายน
2024 แอนโทนี บลิงเคน (Antony Blinken) รัฐมนตรีกระทรวงต่างประเทศสหรัฐส่งสัญญาณอนุญาตให้ยูเครนใช้ขีปนาวุธโจมตีลึกเข้าไปในรัสเซีย
กล่าวว่าตอนนี้กำลังปรับแผนรบ (เมื่อต้นสงครามไม่ให้อาวุธหนัก)
การต่อสู้ในสนามรบเปลี่ยนไป รัฐบาลสหรัฐกำลังชั่งน้ำหนักอะไรควรอะไรไม่ควร
ด้าน Sergei Ryabkov รัฐมนตรีช่วยกระทรวงต่างประเทศรัสเซียเตือนว่าเป็นเรื่องอันตราย
หากนาโตใช้จริงจะมีผลต่อการตัดสินใจของรัสเซียแน่นอน สงครามจะขยายตัว
ไม่ว่าจะอธิบายอย่างไร
สงครามตัวแทนนี้กำลังใช้อาวุธอำนาจทำลายสูงมากขึ้นทุกที รัสเซียเสียหายหนักถูกบั่นทอนด้วยอาวุธนาโต
เป็นยุทธศาสตร์อันชาญฉลาดของรัฐบาลสหรัฐที่จะไม่ทำสงครามในบ้านตัวเองแต่ทำสงครามในประเทศอื่นๆ
เพื่อบั่นทอนทำลายฝ่ายตรงข้าม
ในอนาคตไต้หวันกับฟิลิปปินส์อาจกลายเป็นเหมือนยูเครนที่ยิ่งรบยิ่งพัง
เพื่อปกป้องประชาธิปไตยยุโรป
-----------------
2.
Blinken Signals U.S. Is Weighing Loosening Ukraine Missile Restrictions. (2024,
September 11). WSJ. Retrieved from
https://www.wsj.com/world/russia/russian-forces-stage-ukraine-counterattack-to-retake-territory-in-border-region-48de1fba?mod=world_feat5_russia_pos1
3.
German chancellor says he won't send fighter jets to Ukraine. (2023,
January 29). BBC. Retrieved from
https://www.bbc.com/news/world-europe-64446937
4.
Shambaugh, David. (2014). International Relations in Asia: A Multidimensional
Analysis. In David Shambaugh and Michael Yahuda (Eds.), International
Relations of Asia (2nd ed.). Maryland: Rowman & Littlefield.
5.
Tarzi, Amin. (2004). Mujahidin. In Encyclopedia of Islam & the Muslim
World (pp.490-491). USA: Macmillan Reference.
6.
Ukraine renews calls for US F-16s, German fighter jets
after countries reverse decision on sending tanks. (2023,
January 29). Fox News. Retrieved from
https://www.foxnews.com/world/ukraine-renews-calls-german-fighter-jets-countries-decision-tanks
7.
Ukraine Using Secretly Provided Longer-Range Missiles Against Russian Forces.
(2024, April 24). WSJ. Retrieved from
https://www.wsj.com/world/biden-signs-foreign-aid-bill-additional-military-aid-to-ukraine-could-arrive-in-days-d5507144?mod=world_lead_pos1
8.
US buys 81 Soviet-era combat aircraft from Russia's ally costing on average
less than $20,000 each, report says. (2024, April 29). Business Insider. Retrieved
from
https://www.businessinsider.com/us-buys-81-soviet-fighter-jets-from-russian-ally-20k-2024-4
9.
U.S.-made Patriot missile systems arrive in Ukraine. (2023, April 20). PBS. Retrieved
from
https://www.pbs.org/newshour/world/u-s-made-patriot-missile-systems-arrive-in-ukraine
-----------------
