กองทัพรัสเซียไม่อ่อนแออย่างที่คิด

สงครามยูเครนแสดงขีดความสามารถของกองทัพรัสเซียให้ชาวโลกรับรู้ โดยเฉพาะพวกนาโตว่ากองทัพรัสเซียไม่อ่อนแออย่างที่คิด

            เป็นธรรมดาที่ในยามศึกสงครามต่างฝ่ายต่างโฆษณาชวนเชื่อว่าตนเป็นฝ่ายชนะและยากจะพิสูจน์ข้อเท็จจริงในช่วงต้น แต่เมื่อเวลาผ่านไปผลของสงครามเด่นชัดขึ้น ยากจะปกปิดความจริงได้หมด สงครามยูเครนเป็นไปตามหลักการนี้

            หลังสงครามยูเครนครบ 2 ปี ขีดความสามารถของกองทัพรัสเซียเป็นที่ชัดเจน เมื่อไม่กี่วันก่อนพลเรือเอก Rob Bauer ผู้บัญชาการนาโตยอมรับว่าชาติตะวันตก “มองแง่บวกเกินไป” คิดว่าแค่ให้กระสุนกับฝึกทหารยูเครนก็จะรบชนะรัสเซีย ตอนนี้น้อยคนที่คิดว่ากองทัพยูเครนสามารถชนะรัสเซีย

กองทัพรัสเซียไม่อ่อนแออย่างที่คิด:

            ตั้งแต่เริ่มสงครามมีข้อมูลออกมาเป็นระยะจากสื่อตะวันตกบ่งชี้ว่ากองทัพรัสเซียอ่อนแอ ข้อนี้อาจเป็นอีกปัจจัยที่เซเลนสกีเชื่อตามนั้นจึงกล้าทำสงครามกับรัสเซีย

            ธันวาคม 2022 เจ้าหน้าที่รัฐบาลไบเดนกล่าวต่อรัฐสภาว่ายูเครนมีขีดความสามารถยึดไครเมียคืน และน่าจะสำเร็จก่อนสิงหาคม 2023 François Hollande ประธานาธิบดีฝรั่งเศสเชื่อว่ายูเครนจะชนะเช่นกัน กองทัพรัสเซียที่ล่าถอยบางครั้งเป็นหลักฐานยืนยัน

            รายงาน Freedom in the World 2023 จาก Freedom House ความตอนหนึ่งระบุว่าผลจากการที่รัฐบาลปูตินเต็มด้วยการคอร์รัปชันกองทัพจึงอ่อนแอ แม้สองทศวรรษที่ผ่านมาใช้งบประมาณหลายแสนล้านดอลลาร์พัฒนากองทัพก็ตาม ทหารรัสเซียจึงขาดอาวุธ ขาดแม้กระทั่งอาหารเวชภัณฑ์ ยังใช้แผนที่กับอาวุธสมัยเป็นสหภาพโซเวียต ปูตินพูดว่ากองทัพรัสเซียทัดเทียมนาโตและเหนือกว่ายูเครนเป็นการโอ้อวดเกินจริง

            สิงหาคม 2023 สื่อ The Moscow Times รายงานว่ารัสเซียนำรถถังเก่าสมัยโซเวียตนับพันคันกลับมาใช้ใหม่ในสงครามยูเครน ส่วนใหญ่เป็นรถถังเก่าที่ถูกทิ้งร้างไม่ได้ซ่อมบำรุง

            เหล่านี้เป็นหลักฐานบางส่วนนำเสนอความอ่อนแอของกองทัพรัสเซีย ชี้ว่าทหารขาดวินัย อาวุธล้าสมัย รัสเซียใช้รถถังกับกระสุนเก่ายุคโซเวียต ยุทธวิธีการรบล้าสมัย บัดนี้สงครามยูเครนครบ 2 ปีแล้ว แม้รัสเซียสูญเสียไม่น้อยแต่สามารถยึดครองดินแดนยูเครนบางส่วน

            ตอนสิ้นสงครามเย็นสหภาพโซเวียตแตกเป็นเสี่ยงๆ ระบบเศรษฐกิจสังคมนิยมล่มสลาย กองทัพปั่นป่วน อาวุธจำนวนมากถูกทิ้งร้าง (มีข่าวถูกนำไปแอบขายด้วย) บางส่วนไม่สามารถใช้งานได้จริง สมัยปูตินได้ฟื้นฟูกองทัพขึ้นมาใหม่อีกครั้ง สงครามกับยูเครนครั้งนี้ช่วยแสดงขีดความสามารถของกองทัพรัสเซียให้ชาวโลกได้รับรู้โดยเฉพาะพวกนาโต

ยูเครนรบได้เพราะรัฐบาลตะวันตก:

            ทุกวันนี้ยูเครนยังรบได้เพราะอาวุธกระสุน งบประมาณจากรัฐบาลสหรัฐกับพวกโดยแท้ (การรบจะยุติทันทีถ้าไม่รับการสนับสนุน)

            ตลอดเวลาที่ผ่านมาประธานาธิบดีเซเลนสกีร้องขออาวุธกระสุนต่อเนื่อง สิงหาคม 2022 กระทรวงกลาโหมสหรัฐรายงานว่าให้ความช่วยเหลือกองทัพยูเครนมูลค่ารวม 10,000 ล้านดอลลาร์แล้ว ไม่รวมความช่วยเหลือจากอีกหลายประเทศ รัฐบาลไบเดนยืนยันให้ความช่วยเหลือต่อไป

            เมษายน 2023 ชาตินาโตประกาศว่าได้ทำตามสัญญาส่งมอบอาวุธที่รับปากยูเครนถึง 98% แล้ว รวมทั้งรถถังประจัญบาน Leopard ระบบขีปนาวุธต่อต้านอากาศยาน Patriot เฉพาะปี 2022 นาโตส่งมอบรถถังรัสเซียหลายร้อยคันแก่ยูเครน เช่น T-72 กับ M-55Ss (ปรับปรุงจาก T-55)

            มีข่าวว่าชาติสมาชิกนาโตบางประเทศให้จนกระสุนเกือบหมดคลัง อาวุธบางชนิดเหลือน้อยเต็มที

            การที่ยูเครนยังรบได้เพราะรัฐบาลตะวันตกเป็นหลักฐานที่มาของข้อสรุปว่าอนาคตยูเครนไม่อยู่ในมือของคนยูเครนอีกต่อไป ทั้งหมดเกิดขึ้นเพราะรัฐบาลเซเลนสกีตัดสินใจทำสงครามแทนยอมรับข้อเสนอวางตัวเป็นกลางของรัสเซีย ตอนนี้ยังรบต่อไปเพราะชาติตะวันตกยังสนับสนุน

            ล่าสุดอียูเรียกร้องอีกครั้งขอให้รัฐบาลไบเดนสนับสนุนงบประมาณแก่ยูเครนอย่างเต็มที่ ย้ำยูเครนมีความสำคัญต่อความมั่นคงและยุทธศาสตร์ของสหรัฐ หลังประธานาธิบดีเซเลนสกีเดินสายเยือนสหรัฐกับยุโรปในวาระสงครามยูเครนครบ 2 ปี

การต่อสู้ระหว่างนาโตกับรัสเซีย:

            ตั้งแต่เริ่มสงครามนาโตประกาศว่าจะไม่ส่งทหารเข้าร่วมรบโดยตรง เพราะยูเครนไม่ใช่สมาชิกนาโตที่ต้องเข้าไปปกป้องตามสนธิสัญญา อีกทั้งเกรงว่าหากรบโดยตรงจะกลายเป็นสงครามใหญ่ อาจถึงขั้นใช้อาวุธนิวเคลียร์ แม้ทหารนาโตไม่ปะทะกับทหารรัสเซียโดยตรงแต่นาโตอียูให้ความช่วยเหลือด้านการทหาร ด้านเศรษฐกิจและอื่นๆ อาวุธของยูเครนจึงไม่หมด ถูกเติมเข้ามาเป็นระยะๆ

            ที่ประชุมทั้งหลายของรัฐบาลสหรัฐกับพวกไม่ว่าจะเป็น นาโต G7 อียู ต่างยกย่องเซเลนสกี เชิดชูให้เกียรติ ให้อาวุธ งบประมาณต่อเนื่องล้วนยืนยันว่าสงครามยูเครนจะดำเนินต่อไปจนกว่ารัฐบาลตะวันตกจะเปลี่ยนนโยบาย ยกตัวอย่าง พฤษภาคม 2023 G7 ให้คำมั่นว่าจะสนับสนุนยูเครนรบต่อไป ประธานาธิบดีไบเดนกล่าวว่า G7 จะไม่ทอดทิ้ง

            ดังนั้น สงครามยูเครนไม่ใช่เรื่องของยูเครนกับรัสเซียเท่านั้น เป็นการขับเคี่ยวระหว่างนาโตกับรัสเซีย พูดให้เข้าใจง่ายคือ สหรัฐ ยุโรปตะวันตกกำลังทำสงครามกับรัสเซีย เพียงแต่ฝ่ายตะวันตกไม่ส่งกองทัพเข้ารบโดยตรงเท่านั้น

            การจะกลับมาญาติดี มีความสัมพันธ์ที่ดีต่อกันอีกครั้งจึงเป็นเรื่องยาก เพราะมหาอำนาจได้ยกระดับความขัดแย้งจากการปิดล้อมมาเป็นการปะทะด้วยกำลังทหารแล้ว แม้การอยู่อย่างสันติจะดีกว่าแต่ความไว้เนื้อเชื่อใจหายไปหมดแล้ว โอกาสที่จะขัดแย้งรุนแรงมีมากกว่าการอยู่ร่วมอย่างสงบสุข เว้นแต่ยุโรปตะวันตกจะตีตัวออกห่างจากสหรัฐอย่างชัดเจน ซึ่งข้อนี้เป็นเรื่องยากเช่นกัน

            แต่ในความขัดแย้งไม่ได้หมายความว่านาโตจะต้องสนับสนุนยูเครนทำสงครามดังที่เป็นอยู่ตลอดไป ยูเครนเป็นสนามรบหนึ่งเท่านั้น

ยังจะรบต่อไหม:

            ผลของสงคราม 2 ปีคือยูเครนเต็มด้วยบาดแผลสงคราม ร่องรอยของกระสุนนานาชนิด ระเบิด ขีปนาวุธของสารพัดประเทศ เป็นสมรภูมิทดสอบสารพัดอาวุธเก่าใหม่ นับวันประเทศจะกลายเป็นเศษซาก ระบบเศรษฐกิจย่อยยับไม่รู้ว่าต้องใช้เวลาบูรณะอีกกี่สิบปี บาดเจ็บล้มตายเป็นแสน เดือนกุมภาพันธ์ สหประชาชาติร้องขอรับบริจาค 5,600 ล้านดอลลาร์เพื่อซื้อหาอาหาร สิ่งของบรรเทาทุกข์แก่คนยูเครน 15.3 ล้านคน และอีก 4 ล้านกว่าคนที่ลี้ภัยในต่างแดน ถึงกระนั้นรัฐบาลเซเลนสกียืนยันสู้ต่อไปเพื่อปกป้องเสรีประชาธิปไตยยุโรป

            ปลายปีนี้สหรัฐจะเลือกประธานาธิบดี ทรัมป์น่าจะเป็นตัวแทนพรรครีพับลิกันและอาจชนะไบเดน ทรัมป์ที่แสดงท่าทีไม่เห็นด้วยกับสงคราม ความไม่ไว้เนื้อเชื่อใจทรัมป์ในมวลหมู่นาโต และการที่ทรัมป์พูดว่าสามารถยุติสงครามยูเครนได้ทันที บางประเทศอิดออดไม่เต็มใจช่วยเหลือยูเครนเหมือนก่อน ถึงกับมีความเห็นว่ายูเครนควรมอบดินแดนบางส่วนให้รัสเซียเพื่อยุติสงคราม เหล่านี้แสดงให้เห็นว่าแรงสนับสนุนลดน้อยลง ควรติดตามว่าหากทรัมป์ได้เป็นประธานาธิบดีอีกสมัยสงครามจะยุติหรือไม่

            สงครามยูเครนกำลังเข้าสู่ปีที่ 3 บัดนี้พิสูจน์แล้วว่ากองทัพรัสเซียไม่อ่อนแอ สามารถกินแดนยูเครนบางส่วนที่คาดว่ารัสเซียจะไม่คืนแล้ว ในมุมมองที่กว้างขึ้นเศรษฐกิจรัสเซียทนต่อการปิดล้อมคว่ำบาตรอย่างหนัก ผ่านพ้นช่วงวิกฤต แม้เศรษฐกิจเสียหายหนักแต่ยังตั้งอยู่ได้และกำลังฟื้นตัวตามลำดับด้วยความช่วยเหลือจากจีน ช่องโหว่ตของมาตรการคว่ำบาตร ล่าสุดทั้งนาโตกับรัสเซียแสดงท่าทีว่าจะสู้ต่อ ไม่ว่าฝ่ายใดชนะยูเครนเสียหายมากสุด ยิ่งรบยิ่งพัง ไม่รู้ว่าต้องใช้เวลาอีกกี่สิบปีจึงจะฟื้นฟูบูรณะประเทศให้เหมือนเดิม อนาคตยูเครนจะยังอยู่ในมือคนยูเครนหรือเปล่า

25 กุมภาพันธ์ 2024
ชาญชัย คุ้มปัญญา
(ตีพิมพ์ใน คอลัมน์ “สถานการณ์โลก” ไทยโพสต์ ปีที่ 28 ฉบับที่ 9963 วันอาทิตย์ที่ 25 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2567)

-------------------------

บรรณานุกรม :

1. European Officials Push for U.S. Support of Ukraine. (2024, February 23). WSJ. Retrieved from https://www.wsj.com/world/european-officials-push-for-u-s-support-of-ukraine-973c6570?mod=latest_headlines

2. Freedom House. (2023, March). Freedom in the World 2023: Marking 50 Years in the Struggle for Democracy. Retrieved from https://freedomhouse.org/sites/default/files/2023-03/FIW_2023_50Years_DigitalPDF.pdf

3. G7 concludes with pledge of support to Ukraine as Zelenskyy laments Bakhmut destruction. (2023, May 22). The National News. Retrieved from https://www.thenationalnews.com/world/2023/05/21/g7-concludes-with-pledge-of-support-to-ukraine-as-zelenskyy-laments-destruction-of-bakhmut/

4. Russia Pulls Thousands of Soviet-Era Military Vehicles From Major Storage Facility. (2023, August 8). The Moscow Times. Retrieved from https://www.themoscowtimes.com/2023/08/08/russia-pins-recruitment-office-arson-attacks-on-ukraine-a82090

5. The U.K. Is Giving Ukraine Hundreds Of Armored Vehicles. Russia Has A Plan For Wrecking Them. (2023, January 16). Forbes. Retrieved from https://www.forbes.com/sites/davidaxe/2023/01/16/the-uk-is-giving-ukraine-hundreds-of-armored-vehicles-russia-has-a-plan-for-wrecking-them/?sh=14db77e52800

6. Ukraine has received 98% of promised combat vehicles: NATO chief. (2023, April 27). Al Jazeera. Retrieved from https://www.aljazeera.com/news/2023/4/27/ukraine-has-received-98-of-promised-combat-vehicles-nato-chief

7. Ukraine updates: UN seeks $5.6 billion in humanitarian aid. (2023, February 16). DW. Retrieved from https://www.dw.com/en/ukraine-updates-un-seeks-56-billion-in-humanitarian-aid/a-64704155

8. U.S. authorizes largest-yet military package to Ukraine. (2022, August 8). Politico. Retrieved from https://www.politico.com/news/2022/08/08/largest-military-package-ukraine-00050368

9. West was ‘overly optimistic’ about Ukraine – NATO commander. (2024, February 16). RT. Retrieved from https://www.rt.com/news/592674-west-overly-optimistic-ukraine/

-----------------