ทรัมป์ถอนทหารออกจากซีเรีย ปริศนาและข้อวิพากษ์
ข่าวทรัมป์สั่งถอนทหารภาคพื้นดินทั้งหมดออกจากซีเรียกลายเป็นข้อวิพากษ์ทั้งภายและนอกประเทศ
เกิดปริศนาถามกันให้วุ่นว่าทำไมจึงถอนทหาร แน่นอนว่าผู้นำสหรัฐไม่ได้เผยความจริงทั้งหมด
บรรณานุกรม :
1. Germany, France, UK: 'Islamic State' not defeated in Syria. (2018, December 20). Deutsche Welle. Retrieved from https://www.dw.com/en/germany-france-uk-islamic-state-not-defeated-in-syria/a-46815250
แน่ชัดแล้วว่าประธานาธิบดีโดนัลด์
ทรัมป์สั่งถอนทหารอเมริกันภาคพื้นดินทั้งหมดออกจากซีเรีย ประกาศว่าไม่เหลือ
ISIS อีกแล้ว ข่าวดังกล่าวสวนทางคำประกาศเมื่อปลายเดือนกันยายนของ John
Bolton ที่ปรึกษาความมั่นคงแห่งชาติว่าสหรัฐจะคงกองกำลังในซีเรียตราบเท่าที่กองกำลังฝ่ายอิหร่านอยู่ในประเทศนี้
กังวลอิทธิพลอิหร่านที่กำลังขยายตัวในแถบนี้
โดยเฉพาะที่ซีเรีย
การประกาศถอนกำลังกลายเป็นปริศนา
เป็นที่วิพากษ์วิจารณ์ บทความนี้ตั้งปริศนาหลายข้อพร้อมข้อวิพากษ์ ดังนี้
ไม่กี่วันต่อมาประธานาธิบดีทรัมป์กล่าวขณะเยือนทหารสหรัฐในอิรักว่ายังไม่มีแผนถอนทหารอเมริกันจากอิรัก ย้ำว่าสหรัฐไม่ใช่ตำรวจโลกอีกแล้ว
ข้อเท็จจริงคืออิรักมีภัยจาก ISIS หลงเหลืออยู่เช่นกัน แต่ทั้งที่อิรักมีรัฐบาลที่ได้รับการยอมรับจากนานาชาติ เป็นรัฐอธิปไตย สหรัฐกลับคงกองกำลังถึง 5,000 นายในประเทศนี้และเป็นเช่นนี้มานานกว่าทศวรรษ ต่างจากที่สั่งถอนทหารออกจากซีเรีย
ในภาพกว้างขึ้น สหรัฐมีฐานทัพเรือ ฐานทัพอากาศ คลังอาวุธ ศูนย์บัญชาการรบขนาดใหญ่ตั้งอยู่ในหลายประเทศในภูมิภาค ทั้งยังมีกองเรือที่ 5 ประจำการอยู่ เหล่านี้ใช้งบประมาณมหาศาลมากกว่าทหาร 2,200 นายที่จะถอนออกจากซีเรียมากมาย แสดงอิทธิพลของสหรัฐในภูมิภาคนี้
ไม่ว่าจะเป็นเรื่องบประมาณ ปฏิเสธบทบาทตำรวจโลก (มีอิทธิพลครอบงำ) ล้วนเป็น “ความเท็จ” ทั้งสิ้นเมื่อพิจารณาจากข้อเท็จจริง ดังนั้นเหตุผลถอนทหารจึงเป็นเรื่องอื่นๆ
ปริศนาและข้อวิพากษ์ :
ประการแรก ปริศนาถ้อยคำของทรัมป์
ในมุมมองของทรัมป์สหรัฐยังคงต่อต้านอิหร่าน ปกป้องอิสราเอล เพียงแต่ไม่เห็นความจำเป็นที่จะต้องคงกองกำลังภาคพื้นดิน การกวาดล้างผู้ก่อการร้ายที่เหลือเป็นหน้าที่ของผู้อื่น ยกเหตุผลเรื่องงบประมาณที่เสียไปโดยใช่เหตุซึ่งนักวิเคราะห์หลายคนเห็นตรงกันว่าไม่ใช่เหตุผลแท้จริงไม่กี่วันต่อมาประธานาธิบดีทรัมป์กล่าวขณะเยือนทหารสหรัฐในอิรักว่ายังไม่มีแผนถอนทหารอเมริกันจากอิรัก ย้ำว่าสหรัฐไม่ใช่ตำรวจโลกอีกแล้ว
ข้อเท็จจริงคืออิรักมีภัยจาก ISIS หลงเหลืออยู่เช่นกัน แต่ทั้งที่อิรักมีรัฐบาลที่ได้รับการยอมรับจากนานาชาติ เป็นรัฐอธิปไตย สหรัฐกลับคงกองกำลังถึง 5,000 นายในประเทศนี้และเป็นเช่นนี้มานานกว่าทศวรรษ ต่างจากที่สั่งถอนทหารออกจากซีเรีย
ในภาพกว้างขึ้น สหรัฐมีฐานทัพเรือ ฐานทัพอากาศ คลังอาวุธ ศูนย์บัญชาการรบขนาดใหญ่ตั้งอยู่ในหลายประเทศในภูมิภาค ทั้งยังมีกองเรือที่ 5 ประจำการอยู่ เหล่านี้ใช้งบประมาณมหาศาลมากกว่าทหาร 2,200 นายที่จะถอนออกจากซีเรียมากมาย แสดงอิทธิพลของสหรัฐในภูมิภาคนี้
ไม่ว่าจะเป็นเรื่องบประมาณ ปฏิเสธบทบาทตำรวจโลก (มีอิทธิพลครอบงำ) ล้วนเป็น “ความเท็จ” ทั้งสิ้นเมื่อพิจารณาจากข้อเท็จจริง ดังนั้นเหตุผลถอนทหารจึงเป็นเรื่องอื่นๆ
ประการที่ 2 ปริศนาชนะ ISIS กับ
ISIS ไม่มีวันตาย
ทันทีที่ทรัมป์ประกาศถอนทหาร
รัฐบาลอังกฤษ เยอรมัน ฝรั่งเศสแสดงท่าทีตกใจ ตั้งคำถามว่าทำไมไม่หารือก่อน ISIS ไม่ได้หมดไป ยังเป็นภัยคุกคามต่อซีเรีย
กระทรวงต่างประเทศเยอรมันระบุว่า
ISIS ถอยร่นแต่ยังเป็นภัยคุกคาม หากสหรัฐถอนกำลังจะส่งผลเสียต่อแผนต่อต้านก่อการร้าย
ทั้งเยอรมัน ฝรั่งเศสและอังกฤษต่างร่วมมือกับสหรัฐเข้าร่วมรบต่อต้าน
ISIS ตั้งแต่ต้น ปัจจุบันเยอรมันมีทหารในซีเรียราว 1,200 นาย
ฝรั่งเศสกับอังกฤษมีทหารประจำภาคพื้นดินจำนวนหนึ่งเช่นกัน ทั้ง 3 ประเทศยังไม่ประกาศถอนทหาร
เป็นความจริงที่
ISIS ไม่เป็นภัยคุกคามร้ายแรงดังเช่นอดีตแต่ไม่ได้หมดไป ข้อเท็จจริงที่พึงเข้าใจคือแท้จริงแล้วสมาชิกส่วนใหญ่คือพลเมืองชาวซีเรียกับอิรัก
ในหลายพื้นที่ได้เจรจาให้ผู้ก่อการร้ายที่เป็นชาวซีเรียกับอิรักปลดอาวุธ
แลกกับการปล่อยตัวเป็นอิสระ ผู้ก่อการร้ายท้องถิ่นนับพันนับหมื่นจึงสลายตัว เกิดคำถามว่าคนเหล่านี้ที่เคยประกาศตัวว่าเป็นสมาชิก
ISIS หรือผู้ก่อการร้ายกลุ่มต่างๆ มีโอกาสกลับมาจับอาวุธหรือไม่
ไม่เพียงเท่านั้น หากแม้ไม่มี ISIS ยังมีโอกาสเกิดผู้ก่อการร้ายกลุ่มใหม่ๆ
เพราะเป็นของที่ถูกสร้างขึ้น เป็นยี่ห้อที่ถูกตั้งขึ้น ถ้ายึดแนวคิดว่า ISIS
หรือผู้ก่อการร้ายหลายกลุ่มมีรัฐอุปถัมภ์ เช่นนั้นการจะคงอยู่หรือไม่
มีฤทธิ์มากหรือน้อยจึงขึ้นกับรัฐเหล่านั้นจะอุปถัมภ์ต่อหรือไม่ ให้การสนับสนุนมากน้อยเพียงไร
นี่คือปริศนาสำคัญที่ต้องติดตามต่อไป
ประการที่ 3 ปริศนาบทบาทของกองกำลังอเมริกัน
กองกำลัง
2,200 นายของสหรัฐแม้มีอาวุธครบมือ มีเครื่องบินรบนับร้อย กองเรือรบสนับสนุนเต็มกำลัง
แต่กองกำลังดังกล่าวไม่ได้มุ่งรบตัวต่อตัวกับใคร เป็นฝ่ายสนับสนุนมากกว่า เป็นครูสอนกองกำลังต่างๆ
ที่สหรัฐสนับสนุน เช่น พวกเคิร์ด ชาวซีเรียที่เป็นซุนนีอาหรับ และกลุ่มอื่นๆ ภายใต้สังกัด
Syrian Democratic Forces (SDF) แล้วให้กลุ่มเหล่านี้ออกหน้ารบกับผู้ก่อการร้ายอีกทอด
ที่น่าสนใจคือสหรัฐเพิ่งส่งกองกำลังดังกล่าวไม่นานนี้เอง
หลัง ISIS แตกพ่ายไปแล้ว กองทัพรัฐบาลซีเรียสามารถรุกคืบในหลายพื้นที่
กลุ่มผู้ก่อการร้ายต่างๆ ถอยร่น เหตุผลที่น่าจะเป็นไปได้คือเป็นเครื่องรับรองความปลอดภัยของ
SDF ในพื้นที่ต่างๆ เพราะคงไม่มีชาติใดเสี่ยงโจมตีพื้นที่ๆ มีทหารสหรัฐอยู่
บัดนี้เมื่อกองกำลังถอนตัว เครื่องประกันความมั่นคงภาคพื้นดินจากอเมริกาจึงหมดไป
SDF ต้องดูแลตัวเองมากขึ้น ด้วยเหตุนี้เคิร์ดซีเรียจึงประกาศว่าการถอนทหารบั่นทอนเสถียรภาพ
เกิดสุญญากาศทางการเมืองและการทหาร ชี้ว่ารัฐบาลทรัมป์ทรยศพวกตน ปล่อยให้เผชิญหน้ากับกองทัพตุรกีที่เป็นไม้เบื่อไม้เมา
ประการที่ 4
ปริศนาข้อตกลงลับระหว่างทรัมป์กับแอร์โดกาน
หลังโดนวิจารณ์อย่างหนักประธานาธิบดีทรัมป์ย้ำว่าตุรกีจะเป็นผู้กวาด
ISIS ที่หลงเหลือให้ราบคาบ ด้านนายเรเจพ แอร์โดกาน (Recep
Erdogan) ประธานาธิบดีตุรกีกล่าวทำนองนี้เช่นกัน ประกาศส่งกองทัพเข้าซีเรียเพิ่มเติม
เรื่องนี้จะเป็นจริงหรือไม่เป็นประเด็นที่ติดตามต่อได้ มีคำถามว่าตุรกีจะเอาจริงแค่ไหน
เป็นเพียงข้ออ้างที่ทรัมป์ใช้หรือไม่
เป้าหมายของตุรกีอาจเพียงเพื่อได้ส่วนแบ่งดินแดนบางส่วนที่หวังไว้
ได้สกัดอิทธิพลเคิร์ดซีเรียที่เติบใหญ่ขึ้นมากหลังได้รับการสนับสนุนจากสหรัฐ
ฝ่ายเคิร์ดเห็นว่ารัฐบาลสหรัฐหักหลังตนซึ่งจะจริงหรือไม่ต้องติดตามต่อไป เป็นไปได้ว่าการคงอยู่ของเคิร์ดซีเรียอยู่ในข้อตกลงลับระหว่างทรัมป์กับผู้นำตุรกีแล้ว
วุฒิสมาชิก Lindsey Graham จากพรรครีพับลิกันกล่าวว่าเป็นการทรยศกองกำลังพันธมิตรเหล่านี้โดยแท้และจะเป็นภัยต่ออเมริกาในที่สุด
ประการที่
5 ปริศนากวาดล้าง ISIS หรือแบ่งเขตควบคุม
แม้ผู้ก่อการร้ายยังเหลืออีกหลายกลุ่ม
ISIS ฝังตัวลึกในชุมชน แต่อยู่ในสภาพถูกควบคุมด้วยกองกำลังของหลายประเทศ
ไม่อาจพูดว่าปลอดภัยคุกคามแต่ไม่ร้ายแรง ผลประโยชน์สำคัญของนานาประเทศที่เกี่ยวข้องในตอนนี้ข้ามขั้นการล้มรัฐบาลอัสซาด
(ไม่สามารถยืมมือผู้ก่อการร้ายล้มอัสซาด) ข้ามขั้นการปราบผู้ก่อการร้ายแล้ว อยู่ในช่วงการสร้างและแบ่งเขตอิทธิพล
ส่วนอนาคตของซีเรียจะเป็นอย่างไร
เป็นสหพันธ์รัฐหรือไม่ เคิร์ดสามารถปกครองตนเองหรือไม่ (แบบเคิร์ดอิรัก) เหล่านี้ยังเป็นปริศนาไกลตัว
ในชั้นนี้คือแบ่งเขตอิทธิพลให้ชัดเจนก่อน เป็นช่วงที่ต่างต้องฉวยเค้กก้อนโต
ก้อนสำคัญที่หมายตาไว้
คงไม่มีใครเชื่อว่ารัฐบาลสหรัฐจะถอนอิทธิพลจากซีเรีย
ดังนั้นการถอนทหารควรตีความว่าเป็นการปรับเปลี่ยนวิธี SDF
พูดชัดว่าเป็นการเปิดทางให้กองทัพแอร์โดกานโดยเฉพาะในแถบซีเรียเหนือกับตะวันออกซึ่งปัจจุบันเป็นการแข่งอิทธิพลระหว่างเคิร์ดซีเรีย
ซุนนีอาหรับและตุรกีนั่นเอง
เมื่อปราศจากกองกำลังสหรัฐ
การจัดระเบียบ (การแบ่งเขตแดน) ง่ายกว่าเดิมมาก สิ่งที่ SDF
ควรทำคือถอนตัวออกจากพื้นที่เป้าหมายของตุรกีอย่างเงียบๆ
ไม่มีใครต้องเสียเลือดเนื้อ เป็นที่มาของประโยคที่ว่ารัฐบาลทรัมป์ทรยศเคิร์ด
ซุนนีอาหรับและกลุ่มต่างๆ ในสังกัด SDF ที่เป็นกองหน้าปราบปรามผู้ก่อการร้ายให้รัฐบาลอเมริกา
ถ้ายึดผลประโยชน์ของตุรกี
เหตุผลหลักดั้งเดิมคือรัฐบาลตุรกีเป็นห่วงเคิร์ดตุรกีที่ร่วมมือกับเคิร์ดซีเรีย
(และเคิร์ดอิรักในบางครั้ง) ประธานาธิบดีแอร์โดกานเห็นว่าเคิร์ดตุรกีคือพวกคิดแบ่งแยกดินแดน
การที่รัฐบาลสหรัฐสนับสนุนเคิร์ดซีเรียทำให้กองกำลังเคิร์ดเข้มแข็งขึ้นมาก จึงต้องปราบปรามไม่ให้เคิร์ดเติบใหญ่
เป็นเหตุที่แอร์โดกานขอเป็นหัวเรือใหญ่ปราบปราม ISIS ที่เหลือ
ซึ่งหมายถึงสกัดกั้นเคิร์ดและทรัมป์เห็นดีเห็นงามด้วย
ประการที่
6 “คือผลประโยชน์ของพลเมืองอเมริกันหรือ”
หนึ่งในคำถามที่พูดกันมากคือแล้วที่รัฐบาลทรัมป์เห็นอิหร่านคือศัตรูตัวสำคัญ
ต้องปิดล้อม สกัดอิทธิพลอิหร่าน พูดถึงภัยจากกองกำลังสังกัดอิหร่านในซีเรีย การขยายอิทธิพลในซีเรีย
มักพูดโจมตีอดีตรัฐบาลโอบามาว่าอ่อนแอ เปิดโอกาสให้อิหร่านฟื้นตัว บัดนี้การถอนทหารอเมริกันขัดแย้งกับนโยบายต้านอิหร่านที่ทรัมป์ชอบพูดอยู่เสมอ
เป็นแนวทางที่แปลกแยก สวนทางยุทธศาสตร์ดั้งเดิม เป็นนโยบายที่แสดงความอ่อนแอของสหรัฐ
ISIS จะกลับมาคุกคามอเมริกาในไม่ช้า
ถ้ามองให้กว้างขึ้นนโยบายล้มระบอบอัสซาดของโอบามา
ปฏิบัติการต่อต้าน ISIS ที่ดำเนินต่อเนื่องหลายปี
การส่งทหารภาคพื้นดินเข้าไปในซีเรีย ตลอดจนการสั่งถอนทหารของทรัมป์เต็มไปด้วยนโยบายที่ขัดแย้งกันเอง
เกิดคำถามว่าแล้วอย่างไรถูกต้อง อย่างไรคือทำเพื่อผลประโยชน์แห่งชาติ
แม้รัฐบาลโอบามาให้คำอธิบายไม่น้อย มีนโยบายชัดเจนเป็นขั้นเป็นตอน แต่มีคำถามว่ารัฐบาลสหรัฐไม่ได้สนับสนุนผู้ก่อการร้ายเหล่านั้นหรือ
พันธมิตรสหรัฐในย่านนั้นไม่ได้เป็นผู้อุปถัมภ์หรือ
ส่วนรัฐบาลทรัมป์ให้คำอธิบายที่ต้องตรวจทาน (fact check)
เหมือนหลายเรื่องที่ผิดพลาด ขัดแย้งกันเองอยู่เสมอ
นี่คือปริศนาสำคัญที่เกิดขึ้นซ้ำซากว่าแม้กระทั่งพลเมืองอเมริกันก็ไม่ทราบ
ไม่เข้าใจว่ารัฐบาลของตนกำลังทำอะไร เพื่ออะไร เพื่อใคร
เชื่อถือรัฐบาลประเทศตนเองได้แค่ไหน
เป็นปริศนาที่มีมายาวนาน
240 ปีนับจากประเทศนี้ประกาศเอกราช ปกครองด้วยระบอบประชาธิปไตย
30 ธันวาคม 2018
ชาญชัย คุ้มปัญญา
(ตีพิมพ์ใน
คอลัมน์ “สถานการณ์โลก” ไทยโพสต์ ปีที่
23 ฉบับที่ 8086 วันอาทิตย์ที่ 30 ธันวาคม พ.ศ.2561)
---------------------
บทความที่กี่ยวข้อง :
ความล้ำลึกเมื่อรัฐบาลทรัมป์ประกาศคงกองกำลังในซีเรีย
รัฐบาลทรัมป์ประกาศคงกองกำลังภาคพื้นดินในซีเรียด้วยเหตุผลสารพัด
เป้าหมายเบื้องลึกคือยึดครองซีเรีย ควบคุมตะวันออกกลาง จริงหรือที่รัฐบาลซาอุฯ
กับพวกมั่นคงกว่าเดิม
หลักแบ่งแยกแล้วปกครองไม่ใช่ของใหม่
เคิร์ดซีเรียถูกแยกจากซีเรียให้มาเป็นพวกสหรัฐเป็นอีกกรณีศึกษา ในประเทศนี้ที่ถูกปลุกปั่นว่าคนซีเรียหลากหลายกลุ่มอยู่ร่วมโลกด้วยกันไม่ได้อีกต่อไป
บรรณานุกรม :
1. Germany, France, UK: 'Islamic State' not defeated in Syria. (2018, December 20). Deutsche Welle. Retrieved from https://www.dw.com/en/germany-france-uk-islamic-state-not-defeated-in-syria/a-46815250
2. In surprise
trip to Iraq, Trump says no plans to pull troops out. (2018, December 27). Rudaw.
Retrieved from http://www.rudaw.net/english/middleeast/iraq/261220181
3. Kurdish-led militia slam US
decision to withdraw troops from Syria. (2018, December 20). Deutsche Welle.
Retrieved from
https://www.dw.com/en/kurdish-led-militia-slam-us-decision-to-withdraw-troops-from-syria/a-46819022
4. Policy or politics? Trump’s
sudden Syria move kicks up a storm. (2018, December 20). Christian Science
Monitor. Retrieved from https://www.csmonitor.com/USA/Foreign-Policy/2018/1220/Policy-or-politics-Trump-s-sudden-Syria-move-kicks-up-a-storm
5. Trump says Erdogan will
'eradicate' ISIL in Syria. (2018, December 24). Al Jazeera. Retrieved
from https://www.aljazeera.com/news/2018/12/trump-erdogan-eradicate-isil-syria-181224060230929.html
6. US planned withdrawal from
Syria worries Western allies. (2018, December 20). AFP. Retrieved from
https://www.afp.com/en/news/3954/us-planned-withdrawal-syria-worries-western-allies-doc-1bq7ur1
7. US troops to stay in Syria as
long as Iran forces operate on foreign soil — Bolton. (2018, September 24). Arab
News. Retrieved from http://www.arabnews.com/node/1377131/middle-east
-----------------------------
เครดิตภาพ : https://www.facebook.com/photo.php?fbid=792689284135998&set=basw.AbpPMy2mmd2gON24phm5L70vBwp5xcIEEv2uVU2KMZZzAYjVgf_wW4AB02hSQQnfQ5rbWxreSMoEZ-3LJcg18-gtT0iLiwqSvaiRzVtQoVYSETgmOnvqgrynb-yxpTKcpwD_wOe9fvKmvlDgGtHrYvoisXh8YvI69KdxLBJws9D9ZQ.792689284135998&type=1&opaqueCursor=Abom8bCOx7LsB260IUvTHJA9wO3_3wFrtBQG7vxghWP1BLY26_ts7KSK0twowMQdsWIGBGgs7NAJRsOZcXZxG3dt9PtAbqXXSp9MmE7X6g8zZ6DnEgsHtKlRYTiQOD2N30noszNWyHcqw5T1DRt8_H5Vq9Okzdmxuj1qfdzqPIOcvY2GeRTqCSuC0kY-gz8cZEEgRfmwkfqN1ufaWhUK7ZCu9mEHcVe-brR-t_otiH4edjoEZNSZ2ujE3axDO86wl4SB0yROJg-H4aZFi-RJzD1SNzW6yy2WcR4hbH4zoqiJeACIjn3YNmZSrBafQ7pYLZq0LvXudfWUA9nshLtcXupZ8mEqEjSFKF1OIQtGWJClIMeNYbEdFW8M4m2kPI7eDjsbKUsl9D_XltKU9PVfDpzeCf8B5P8rzQlQlyC-PL8d2vDarKBtGC43ukBm6lYNxMUdUszafI8Eas0tNo7BVsmfE37-WjwEOYYuRnyEJ3HyUWt3CGg5zwK-RoIgGKnV4fiHD4-t8af_prChW1jCtP3WPpzeOiSrF0sMHTBu0jrZMpfPm68Aju2zIu2DeVYWOvl1Ozzy6U4SNZySWImbVX7iMvtQJgh1iyy5QgXpNNjnYd_2tJvR1h-FklV1Q2qh8EksJmwjj1yfH9fJ4qtosXp8On6qPVuJgNSVqN02TQQVtHK-lWvECpsOzAMef1Jvt_EQGmLwOXtWjc94XFQAe7GoddNF6d26g6w6z1JSKIHIb8ZTmI-OmBhWLQwzJtw7QTU&theater