เกาะติดประเด็นร้อน “ความขัดแย้งในประเทศซีเรีย” (9)

สรุปสถานการณ์: (อัพเดท 28 ส.ค. 9.30 น.) ประธานาธิบดีโอบามากำลังพิจารณาโจมตีซีเรียแบบจำกัดขอบเขตและจำกัดระยะเวลา เพื่อลงโทษที่รัฐบาลซีเรียใช้อาวุธเคมี การโจมตีอาจกินเวลาไม่เกินสองวัน โดยใช้จรวดร่อนทั้งจากเรือรบและจากเครื่องบินทิ้งระเบิด โจมตีที่ตั้งทางทหารซึ่งอาจไม่เกี่ยวข้องกับคลังเก็บอาวุธเคมี

            นายจอห์น เคอร์รี รัฐมนตรีกระทรวงการต่างประเทศเห็นว่าจากหลักฐานเท่าที่มี ไม่จำต้องรอการพิสูจน์ใดๆ อีก

คืบหน้าล่าสุด: (อัพเดท 28 ส.ค. 17.30 น.)
           นายเดวิด คาเมรอน นายกรัฐมนตรีอังกฤษกล่าวว่าการโจมตีจะต้องทำอย่างเจาะจงเป้าหมาย และไม่เป็นเหตุชักนำให้ประเทศเข้าสู่ความขัดแย้งในตะวันออกกลางที่มากที่เป็นอยู่ “นี่ไม่ใช่การเข้าไปเกี่ยวข้องกับสงครามในตะวันออกกลาง หรือเปลี่ยนแปลงจุดยืนของเราต่อซีเรีย หรือถลำลึกสู่ความขัดแย้ง” “ต้นเหตุจากอาวุธเคมี การใช้อาวุธเคมีนั้นไม่ถูกต้องและโลกไม่ควรยืนดูเฉยๆ”

            นาย Nick Clegg รองนายกรัฐมนตรีอังกฤษกล่าวว่า “ถ้าเรานิ่งเฉยเท่ากับว่าได้วางบรรทัดฐานให้จอมเผด็จการหรือผู้ปกครองที่โหดร้ายรู้สึกว่าพวกเขาสามารถใช้อาวุธเคมีอย่างสบายใจ” ทั้งยังกล่าวว่า การโจมตีครั้งนี้ “ไม่ใช่เพื่อเปลี่ยนแปลงหรือล้มรัฐบาลอัสซาด หรือพยายามยุติสงครามกลางเมืองในซีเรียในทางใดทางหนึ่ง” การยุติความขัดแย้งในซีเรีย “จะต้องใช้วีทางการเมือง” รัฐบาลอังกฤษไม่คิดเปิดศึกสงคราม “ด้วยทหารราบอย่างที่เห็นในอิรัก”

            ขณะนี้รัฐบาลโอบามาอยู่กำลังพิจารณาแผนการรบ แนวทางหนึ่งคือ “การโจมตีแบบห่างๆ” ด้านพลเอก Martin Dempsey ผู้บัญชาการทหารสูงสุดเคยกล่าวว่า “เป้าหมายที่มีความเป็นไปได้คือระบบป้องกันภัยทางอากาศ ขีปนาวุธพื้นสู่อากาศ ขีปนาวุธพื้นสู่พื้น กองเรือรบ อาคารที่ตั้งที่สนับสนุนกองทัพ และกองบัญชาการ” ด้วยการโจมตีทางอากาศและจรวดต่อเป้าหมายหลายร้อยจุดขึ้นกับว่าจะเลือกที่ใด

            Prince Saud Al-Faisal ในฐานะรัฐมนตรีกระทรวงการต่างประเทศซาอุดิอาระเบียเรียกร้องให้นานาชาติจัดการรัฐบาลอัสซาดอย่าง “เฉียบขาด จริงจัง” เนื่องจากเหตุการใช้อาวุธเคมีต่อพลเรือน เห็นว่าระบอบอัสซาดสูญเสียความเป็นเอกลักษณ์ของอาหรับ และไม่เป็นของประเทศซีเรียอีกต่อไป

            สันนิบาตอาหรับออกแถลงการณ์ว่าผู้ที่อยู่เบื้องหลังการโจมตีด้วยอาวุธเคมีในซีเรียควรได้รับการลงโทษตามหลักกฎหมายสากล เรียกร้องให้คณะมนตรีความมั่นคงแสดงบทบาท รัฐบาลซีเรียต้องรับผิดชอบ

            ด้านนาย Walid Muallem รัฐมนตรีกระทรวงการต่างประเทศซีเรีย ประกาศกร้าวว่า “เรามีทางเลือกสองทาง คือ ยอมแพ้หรือป้องกันตนเองด้วยทุกวิถีทาง...ทางเลือกที่สองคือทางเลือกที่ดีที่สุด เราจะทำการปกป้องตนเอง” พร้อมกับเตือนว่าการโจมตีจะเป็นประโยชน์ต่ออิสราเอลกับอัลกออิดะห์เท่านั้น

            รัสเซียได้อพยพคนของตนออกจากประเทศซีเรียแล้ว กระทรวงสถานการณ์ฉุกเฉินรัสเซีย (Russian Emergency Situations Ministry) ประกาศว่าได้อพยพ 89 คนออกจากซีเรีย

            นาย Sergey Lavrov รัฐมนตรีกระทรวงการต่างประเทศรัสเซียกล่าวว่า การแทรกแซงทางทหาร “จะทำให้ประเทศซีเรียและภูมิภาคไร้เสถียรภาพยาวนานขึ้น”

วิเคราะห์: (อัพเดท 28 ส.ค. 17.30 น.)

            เกาะติดประเด็นร้อนฉบับนี้จะมุ่งอธิบาย จำลองภาพการรบที่อาจจะเกิดขึ้น และรายงานผลกระทบต่อตลาดเงินตลาดทุน

            ยุทธการจำลอง:

            1.แผนการรบขึ้นกับวัตถุประสงค์หลัก: วัตถุประสงค์หลักคือเพื่อลดทอนอำนาจทางทหารของรัฐบาลอัสซาด

            เมื่อปลายเดือนกรกฎาคมที่ผ่านมา พลเอก Martin Dempsey ผู้บัญชาการทหารสูงสุดสหรัฐฯ เสนอแนวทางช่วยเหลือฝ่ายต่อต้าน 5 แนวทาง เพื่อให้ฝ่ายบริหารประกอบการตัดสินใจ หนึ่งในแนวทางนั้นคือ โจมตีเป้าหมายสำคัญ โดยสหรัฐฯ จะโจมตีเป้าหมายทางทหารที่สำคัญ เช่น ระบบต่อต้านอากาศยาน ขีปนาวุธต่างๆ รวมทั้งกองกำลังนาวีซีเรีย ศูนย์บัญชาการ แนวทางนี้ต้องอาศัยเครื่องบินรบหลายร้อยลำ เรือรบ เรือดำน้ำ และอื่นๆ ใช้งบประมาณหลายพันล้านดอลลาร์ และอาจทำให้ชาวบ้านส่วนหนึ่งต้องเสียชีวิต

            2.เป้าหมายตามวัตถุประสงค์: เพื่อบรรลุวัตถุประสงค์หลัก เป้าหมายที่น่าจะเป็นไปได้คือ

            2.1 ศูนย์บัญชาการใหญ่ ศูนย์บัญชาการที่สำคัญ

            ศูนย์บัญชาการเป็นหัวใจของการศึก เป็นเป้าหมายสำคัญลำดับแรก

            2.2 ระบบการสื่อสาร

            หากทำลายระบบการสื่อสาร เท่ากับการทำลายระบบการรับรู้ รับฟังต่างๆ กองทัพอัสซาดจะเปรียบเหมือนคนตาบอด หน่วยทหารต่างๆ ยากจะติดต่อประสานงานกัน

            2.3 สนามบิน ระบบต่อต้านอากาศยาน

            เพื่อป้องกันการโจมตีกลับ ป้องกันเครื่องบินของตนที่ส่งไปโจมตี

            2.4 คลังอาวุธ

            เพื่อทำลายอาวุธยุทโธปกรณ์ของกองทัพอัสซาด

            2.5 ฐานทัพที่สำคัญๆ ที่ตั้งกองทหารต่างๆ

            เพื่อบั่นทอนกำลังรบให้มากที่สุด

            3.ยุทธวิธีหลัก: จากคำแถลงของประธานาธิบดีโอบามา นายกรัฐมนตรีคาเมรอน ยุทธวิธีหลักคือใช้การโจมตีจากระยะไกล ไม่ส่งทหารราบเข้าร่วมสมรภูมิ ดังนั้น คาดว่าคือการโจมตีด้วยขีปนาวุธ ด้วยการทิ้งระเบิด

            4.อาวุธยุทโธปกรณ์ที่จำเป็น:

            4.1 ขีปนาวุธโทมาฮอว์ก

            เป็นอาวุธที่ได้รับการกล่าวถึงมากที่สุด เนื่องจากเคยใช้ในหลายยุทธการสำคัญๆ โดยเฉพาะในสงครามอ่าวเปอร์เซีย เหมาะสำหรับภารกิจทำลายเป้าหมายสำคัญลำดับแรก ขีปนาวุธนี้สามารถบินหลบเลี่ยงสิ่งกีดขวาง บินต่ำหลบการตรวจจับจากเรดาร์ ช่วยให้ไม่ต้องนำชีวิตทหารเข้าเสี่ยง เนื่องจากมีพิสัยไกลเป็นพันกิโลเมตร

            ขีปนาวุธโทมาฮอว์ก มีหลายรุ่น สามารถยิงจากเรือรบ เรือดำน้ำ เครื่องบินทิ้งระเบิด สามารถติดหัวรบหลากหลายชนิด รวมทั้งหัวรบนิวเคลียร์

            4.2 คาดว่าสหรัฐฯ ได้แอบส่งเรือดำน้ำที่สามารถปล่อยขีปนาวุธโทมาฮอว์กไปประจำการในตำแหน่งพร้อมยิงแล้ว

            5. การทดสอบอาวุธใหม่ๆ

            จากประวัติการรบครั้งสำคัญๆ ในอดีต กองทัพอเมริกันมักใช้ยุทธการจริงในการใช้/ทดสอบอาวุธใหม่ๆ

            6.การสนับสนุนจากมิตรประเทศ

            จากการรายงานของสำนักข่าวต่างประเทศ อังกฤษกับฝรั่งเศสจะมีส่วนร่วมในยุทธการครั้งนี้ด้วย มีข่าวว่าได้ส่งเรือดำน้ำชั้น Trafalgar ที่สามารถยิงขีปนาวุธโทมาฮอว์ก

            7.ระยะเวลาโจมตี

            สื่อบางฉบับรายงานแหล่งข่าวว่าการโจมตีจะกินเวลาสองวัน ข้อวิพากษ์คือแม้มีการระบุชัดว่าเป็นการโจมตีอย่างจำกัด แต่การบรรลุเป้าหมายมีความสำคัญกว่า ดังนั้น อาจกินเวลาสองวันหรือมากกว่า และอาจโจมตีหลายระลอก เช่น โจมตีสองวันแล้วหยุด จากนั้นอีกสองสามวันเกิดการโจมตีระลอกใหม่ จึงขึ้นกับการประเมินความสำเร็จ รวมทั้งปัจจัยอื่นๆ เช่น การตอบโต้จากซีเรีย การตอบโต้จากประเทศอื่นๆ สถานการณ์ภายในภูมิภาค รวมถึงการเมืองภายในประเทศของแต่ละประเทศด้วย

            อนึ่ง สิ่งที่เสนอเป็นเพียงยุทธการจำลองเท่านั้น เพื่อช่วยให้ผู้อ่านเห็นภาพการรบที่จะเกิดขึ้น แน่นอนว่าไม่ถูกต้องทั้งหมด และมีรายละเอียดอีกมากที่ต้องกล่าวถึงในโอกาสต่อไป

            ผลกระทบต่อตลาดทุน:

            (ข้อมูลส่วนนี้จะปรับตามเวลา เพื่อแสดงสถานะล่าสุด)

            ตลาดหุ้นทั้งสามตลาดใหญ่ เอเชีย ยุโรป สหรัฐฯ ได้รับผลกระทบโดยถ้วนหน้า จากความกังวลว่าสหรัฐฯ จะโจมตีซีเรีย หลังจากที่รัฐบาลโอบามาเห็นว่ารัฐบาลซีเรียต้องรับผิดชอบเรื่องการใช้การอาวุธเคมี

            ตลาดหุ้นเอเชียกับยุโรปวันนี้ (28 ส.ค.) ร่วงต่อทั้งตลาดต่อเป็นวันที่สอง

            ราคาน้ำมันดิบ WTI ในตลาดซื้อขายล่วงหน้า NYMEX ปรับสูงสุดในรอบสองปีหรือตั้งแต่พฤษภาคม 2011 ล่าสุดอยู่ที่ระดับ 110 ดอลลาร์ต่อบาร์เรล (บางช่วงขึ้นถึง 112)

            นาย Stephen Schork ประธานบริษัท Schork Group Inc ชี้ว่าสถานการณ์ที่น่ากลัวมากสุดคือ การโจมตีซีเรียขยายวงกลายเป็นการต่อสู้กับผู้สนับสนุนรัฐบาลอัสซาด

            คุณ Michael Wittner หัวหน้านักวิจัยของ Societe Generale ประเมินว่าราคาน้ำมันดิบเบรนท์อาจแตะ 150 ดอลลาร์ต่อบาร์เรลถ้าการโจมตีบานปลายกระทบทั่วทั้งภูมิภาคกระทบต่ออุปทานน้ำมัน

            นาย Matthew Sherwood หัวหน้านักวิจัยด้านการลงทุนของ Perpetual Investments ประเทศออสเตรเลีย อธิบายว่า สถานการณ์ในตะวันออกกลางมีความเสี่ยงเพิ่มมากขึ้น ผนวกกับความไม่แน่นอนในนโยบายทางการเงินของอเมริกา เป็นสองปัจจัยหลักที่กระทบตลาดในขณะนี้ คาดว่า “ตลาดน่าจะลงต่อ”

            นาย Tim Hoyle ผู้อำนวยการศูนย์วิจัย Radnor, Pennsylvania-based Haverford Investments ชี้ว่า ในระยะสั้น ความผันผวน ความขัดแย้งในตะวันออกกลางส่งผลลบต่อตลาด โดยเฉพาะตลาดน้ำมันกับตลาดหลักทรัพย์ นักลงทุนใช้วิธีโยกย้ายเงินมาซื้อขายน้ำมันแทน

            นาย Trevor Houser จาก Rhodium Group ไม่คาดว่าน้ำมันดิบเบรนท์จะขึ้นทะลุ 120 ดอลลาร์ต่อบาร์เรลหากเกิดการโจมตี ในช่วงที่เกิดการโจมตีตลาดอาจรอดูผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นจริงๆ ก่อนเพื่อตัดสินใจว่าราคาควรขยับขึ้นลงอย่างไร สองสามปีที่ผ่านมาสหรัฐฯ ผลิตน้ำมันดิบได้ถึง 2.3 ล้านบาร์เรลต่อวัน เป็นตัวช่วยป้องกันไม่ให้ตลาดตึงตัวมากอย่างที่เคยเป็นในอดีต

            การวิเคราะห์ผลยุทธการต่อตลาดทุน ราคาน้ำมัน ควรแบ่งออกเป็น 3 ช่วงคือ ช่วงก่อนโจมตี ช่วงระหว่างโจมตี และช่วงหลังโจมตี

            1)ช่วงก่อนโจมตี

            เป็นช่วงที่กระแสข่าวการเตรียมโจมตีโหมกระพือ เป็นสถานการณ์ ณ ปัจจุบันนี้

            นักวิเคราะห์บางคนเชื่อว่าเป็นช่วงที่นักลงทุนจากเคลื่อนย้ายเงินทุนสู่การลงทุนในน้ำมัน หรือธุรกิจที่เกี่ยวข้อง

            คาดว่าจะอยู่ในสภาวะเช่นนี้อีกจนถึงสัปดาห์หน้า รอดูสัญญาณการเริ่มโจมตีจากสหรัฐฯ

            2)ช่วงระหว่างโจมตี

            คาดว่าจะเป็นช่วงเวลาที่ราคาผันผวนมากที่สุด ขึ้นกับสถานการณ์วันต่อวัน ขึ้นกับการตีความของแต่ละคนว่าเห็นว่าสถานการณ์กำลังสู่ทิศทางที่ดีขึ้นหรือแย่ลง

            มีความเป็นไปได้ทั้งการโจมตีอาจสิ้นสุดภายในสองวัน หรืออาจยืดยาวกว่านั้น อาจมีการโจมตีหลายระลอก (ดังที่อธิบายในส่วนยุทธการจำลอง) การจะสรุปว่าการโจมตีสิ้นสุดจึงต้องดูที่การประกาศอย่างเป็นทางการจากรัฐบาลอเมริกันเป็นหลัก

            3)ช่วงหลังโจมตี

            เกิดขึ้นเมื่อรัฐบาลโอบามาประกาศอย่างเป็นทางการแล้วว่าภารกิจเสร็จสิ้น บรรลุเป้าหมาย จะต้องทำการสำรวจความเสียหาย ผลกระทบที่เกิดขึ้น ซึ่งอาจมีเฉพาะต่อประเทศซีเรีย หรืออาจขยายวงสู่ประเทศอื่นๆ ด้วย

            หากผลกระทบจำกัดเพียงภายในประเทศซีเรีย และไม่ผลต่ออุปสงค์อุปทานน้ำมัน เชื่อว่าราคาน้ำมันจะกลับสู่ดุลยภาพในเวลาไม่ช้า

            อนึ่ง การวิเคราะห์นี้มุ่งอธิบายสถานการณ์ความขัดแย้งในซีเรีย ยังมีอีกหลายปัจจัยที่จะส่งผลต่อตลาดเงินตลาดทุน

            สรุปแล้ว ณ ขณะนี้สำนักข่าวทั่วโลกเฝ้าจับตาความคืบหน้าจากรัฐบาลสหรัฐฯ อังกฤษ ฝรั่งเศส ว่าได้เตรียมการโจมตีถึงขั้นใดแล้ว เพื่อประเมินว่าการรบจะเป็นอย่างไร ส่วนตลาดทุนในช่วงนี้ได้รับข่าวร้ายจากสถานการณ์ดังกล่าว

            ต้องติดตามสถานการณ์โดยใกล้ชิด

28 สิงหาคม 2013

ชาญชัย คุ้มปัญญา

----------------------

บทวิเคราะห์ที่เกี่ยวข้อง:

1. เกาะติดประเด็นร้อน“ความขัดแย้งในประเทศซีเรีย” (6)

(อัพเดท 23 ส.ค. 20.50 น.) ข่าวการใช้อาวุธเคมีล่าสุดในซีเรีย มีผู้เสียชีวิตหลายร้อยคน ทำให้หลายประเทศเรียกร้องให้เจ้าหน้าที่สหประชาชาติเข้าตรวจสอบ ในขณะที่ประธานาธิบดีโอบามากล่าวอย่างชัดเจนว่าสหรัฐฯ จะไม่แทรกแซงซีเรียด้วยกำลังทหาร

2. เกาะติดประเด็นร้อน“ความขัดแย้งในประเทศซีเรีย” (7)

(อัพเดท 26 ส.ค. 6.30 น.) สถานการณ์ซีเรียร้อนแรงต่อเนื่อง รัฐบาลอเมริกา อังกฤษและฝรั่งเศสปักใจเชื่อว่ารัฐบาลซีเรียคือผู้ใช้อาวุธเคมี สามมหาอำนาจกำลังหาร่วมให้นานาชาติร่วมมือกันแก้ปัญหาที่เกิดขึ้น เรือรบสหรัฐฯ ได้รับคำสั่งให้เตรียมพร้อมรับมือทุกสถานการณ์ ล่าสุดเจ้าหน้าที่สหประชาชาติจะเข้าตรวจสอบอาวุธเคมีในวันจันทร์นี้ ภายหลังที่รัฐบาลซีเรียยอมเข้าตรวจสอบจุดต้องสงสัย ในขณะที่บางคนเชื่อว่าสถานการณ์มาถึงจุดที่สายเกินแก้แล้ว

3. คาดหวังอะไรเมื่อสหประชาชาติตรวจสอบการใช้อาวุธเคมีในซีเรีย

ราวหนึ่งปีหลังจากที่กล่าวหากันไปมาในที่สุดสหประชาชาติส่งเจ้าหน้าที่เข้าไปตรวจสอบเรื่องการใช้อาวุธเคมีในซีเรีย แต่ต้องเข้าใจว่าเป้าหมายของการตรวจสอบคือเพื่อพิสูจน์ว่ามีการใช้หรือไม่เท่านั้น ไม่ครอบคลุมถึงเรื่องใครหรือฝ่ายใดเป็นผู้ใช้ ที่ผ่านมาอังกฤษกับฝรั่งเศสแสดงท่าทีขึงขังเรียกร้องการแทรกแซงทางการทหาร แต่นั่นหมายถึงต้องมีสหรัฐฯ เป็นหัวเรือใหญ่ที่ลังเลใจเรื่อยมา

4. เกาะติดประเด็นร้อน“ความขัดแย้งในประเทศซีเรีย” (8)

(อัพเดท 27 ส.ค. 20.00 น.) นานาชาติพุ่งเป้าให้ความสำคัญกับการใช้อาวุธเคมีที่ชานกรุงดามัสกัส เจ้าหน้าที่สหประชาชาติกำลังอยู่ระหว่างการตรวจสอบ แต่สหรัฐฯ อังกฤษ ฝรั่งเศสเชื่อว่าเป็นฝีมือของรัฐบาลอัสซาด และกำลังพิจารณาใช้กำลังทหารในรูปแบบใดรูปแบบหนึ่ง

บรรณานุกรม:

1. Cameron and Clegg pave the way for UK role in Syria strike, The Guardian, 27 August 2013, http://www.theguardian.com/politics/2013/aug/27/cameron-clegg-uk-role-syria-strike

2. After Syria chemical allegations, Obama considering limited military strike, The Washington Post, 27 August 2013, http://www.washingtonpost.com/world/national-security/kerry-obama-determined-to-hold-syria-accountable-for-using-chemical-weapons/2013/08/26/599450c2-0e70-11e3-8cdd-bcdc09410972_story.html

3. Syria crisis: Western military options, BBC, 27 August 2013, http://www.bbc.co.uk/news/world-us-canada-23849386

4. Asian Stocks Drop While Oil Climbs on Syria; Aussie Slips, Bloomberg, 28 August 2013, http://www.bloomberg.com/news/2013-08-27/asian-futures-slump-as-u-s-stocks-slide-syria-fuels-oil.html

5. Oil prices seen higher but shock not yet in the cards, CNBC, 27 August 2013, http://www.cnbc.com/id/100991763

6. “Brent may hit $150 if Syria impacts Iraq, SocGen warns”, CNBC, 28 August 2013, http://www.cnbc.com/id/100992467

7. “Oil Gains on Syria as Lira, Rupee Drop; U.S. Futures Rise”, Bloomberg, 28 August 2013, http://www.bloomberg.com/news/2013-08-27/asian-futures-slump-as-u-s-stocks-slide-syria-fuels-oil.html

8. Russia evacuates citizens from Syria, Houston Chronicle/AP, 28 August 2013, http://www.chron.com/news/world/article/Russia-evacuates-citizens-from-Syria-4766712.php

9. KSA, Arab League seek decisive world stand on Syria, Arab News, 28 August 2013, http://www.arabnews.com/news/462760

----------