เกาะติดประเด็นร้อน “ความขัดแย้งในประเทศซีเรีย” (8)
สรุปสถานการณ์: (อัพเดท
27 ส.ค. 11.30 น.) องค์การแพทย์ไร้พรมแดน
(Doctors Without Borders/Médecins Sans Frontières หรือMSF) รายงานว่าเหตุที่ชานกรุงดามัสกัสมีผู้ป่วย 3,600
คนที่มีอาการได้รับพิษทางประสาท ในจำนวนนี้ 355 เสียชีวิต
สหรัฐฯ กำลังปรึกษากับอีกหลายประเทศเพื่อตัดสินใจอย่างใดอย่างหนึ่ง
นาย
Chuck Hagel รัฐมนตรีกระทรวงกลาโหมสหรัฐฯ ชี้ว่าหากพบว่าเป็นอาวุธเคมีจริงก็ต้องรีบป้องกันไม่ให้เกิดการใช้อีก
และกล่าวว่าประธานาธิบดีโอบามาสั่งให้กองทัพ “เตรียมพร้อมรับมือทุกสถานการณ์”
ด้านรัฐบาลซีเรียกับอิหร่านเตือนว่า
หากสหรัฐฯ โจมตีซีเรียจะเป็นผลร้ายต่อสหรัฐฯ เอง ทั่วทั้งภูมิภาคจะปั่นป่วนและลุกเป็นไฟ
เจ้าหน้าที่อาวุโสของรัฐบาลชี้ว่า ประธานาธิบดีโอบามากำลังพิจารณาโจมตีซีเรียแบบจำกัดขอบเขตและจำกัดระยะเวลา
เพื่อลงโทษที่รัฐบาลซีเรียใช้อาวุธเคมี การโจมตีอาจกินเวลาไม่เกินสองวัน
โดยใช้จรวดร่อนทั้งจากเรือรบและจากเครื่องบินทิ้งระเบิด โจมตีที่ตั้งทางทหารซึ่งอาจไม่เกี่ยวข้องกับคลังเก็บอาวุธเคมี
นายจอห์น เคอร์รี ชี้ว่าจากหลักฐานเท่าที่มี ไม่จำต้องรอการพิสูจน์ใดๆ อีก
หน่วยข่าวกรองสหรัฐฯ จะนำเสนอรายงานภายในสัปดาห์นี้
นักวิเคราะห์บางคนเชื่อว่าสหรัฐฯ
จะลงมือโจมตีทันทีที่เจ้าหน้าที่สหประชาชาติเดินทางออกจากซีเรีย
ประธานาธิบดีบาชาร์ อัล อัสซาด กล่าวว่าข้อกล่าวหาที่นักการเมืองตะวันตกเอ่ยถึงล้วนเป็นเรื่องไร้สาระ สหรัฐฯ ใช้วิธีกล่าวหารัฐบาลซีเรียก่อนแล้วค่อยหาทางพิสูจน์ การใช้อาวุธเคมีเมื่อวันที่ 21 สิงหาคมอยู่ในแนวรบที่ทหารซีเรียอยู่ด้วย ดังนั้นไม่มีเหตุผลที่จะใช้อาวุธเคมีซึ่งอาจโดนทหารของตัวเอง “ข้อกล่าวหาเป็นเรื่องการเมืองโดยแท้ ทั้งหมดมาจากการที่กองกำลังฝ่ายรัฐบาลได้รับชัยชนะในการรบหลายครั้งที่ผ่าน” พร้อมกับเตือนว่า “จงฟังความเห็นประชาชน” ของท่านเอง
ประธานาธิบดีบาชาร์ อัล อัสซาด กล่าวว่าข้อกล่าวหาที่นักการเมืองตะวันตกเอ่ยถึงล้วนเป็นเรื่องไร้สาระ สหรัฐฯ ใช้วิธีกล่าวหารัฐบาลซีเรียก่อนแล้วค่อยหาทางพิสูจน์ การใช้อาวุธเคมีเมื่อวันที่ 21 สิงหาคมอยู่ในแนวรบที่ทหารซีเรียอยู่ด้วย ดังนั้นไม่มีเหตุผลที่จะใช้อาวุธเคมีซึ่งอาจโดนทหารของตัวเอง “ข้อกล่าวหาเป็นเรื่องการเมืองโดยแท้ ทั้งหมดมาจากการที่กองกำลังฝ่ายรัฐบาลได้รับชัยชนะในการรบหลายครั้งที่ผ่าน” พร้อมกับเตือนว่า “จงฟังความเห็นประชาชน” ของท่านเอง
นาย Alexander Lukashevich โฆษกกระทรวงการต่างประเทศรัสเซีย
แถลงว่า นานาชาติจะต้อง “สุขุมรอบคอบ” ต่อสถานการณ์และระมัดระวังว่ากระทำถูกต้องตามกฎหมายระหว่างประเทศหรือไม่
“ความพยายามก้าวข้ามคณะมนตรีความมั่นคง จากข้อกล่าวหาเท็จที่ไร้หลักฐานเพื่อเข้าแทรกแซงทางการทหาร”
อาจส่งผลเสียหายร้ายแรงต่อประเทศทั้งหลายในตะวันออกกลางและแอฟริกาเหนือ
ผลกระทบต่อตลาดเงินตลาดทุน:
ผลกระทบต่อตลาดเงินตลาดทุน:
ตลาดหุ้นเอเชีย ยุโรปร่วงทั้งตลาด จากความกังวลว่าสหรัฐฯ จะโจมตีซีเรีย หลังจากที่รัฐบาลโอบามาเห็นว่ารัฐบาลซีเรียต้องรับผิดชอบเรื่องการใช้การอาวุธเคมี
ราคาน้ำมันดิบเบรนท์ขึ้นสูงสุดในรอบ 6 เดือนจากสถานการณ์ในซีเรีย
และการส่งออกจากลิเบียลดลงเนื่องจากมีเหตุประท้วงภายในประเทศ (ราคาล่าสุด 112.8
ดอลลาร์ต่อบาร์เรล) ส่วนที่สหรัฐฯ ล่าสุดราคาน้ำมันตลาดซื้อขายล่วงหน้า
NYMEX อยู่ที่ 108.4 ดอลลาร์ต่อบาร์เรล
วิเคราะห์: (อัพเดท 27
ส.ค. 20.00 น.)
ประเด็นวิเคราะห์ที่สำคัญ
1.รัฐบาลโอบามาปักใจเชื่อว่ารัฐบาลอัสซาดใช้อาวุธเคมี
ในตอนนี้รัฐบาลโอบามาอิงหลักฐานที่ปรากฏจากเหตุการณ์เมื่อวันที่
21 สิงหาคาเพียงจุดเดียว สรุปรวบรัดว่าระบอบอัสซาดคือผู้ใช้อาวุธเคมี
ดังนั้นต้องได้รับการลงโทษเพื่อล่วงล้ำเส้นต้องห้าม (red line)
2.ไม่รอผลการตรวจสอบจากสหประชาชาติ
ดังที่เคยวิเคราะห์ไว้ว่า
เนื่องจากภารกิจของเจ้าหน้าที่สหประชาชาติคือตรวจสอบว่ามีการใช้อาวุธเคมีจริงหรือไม่
แต่จะไม่สรุปว่าใครหรือฝ่ายใดเป็นผู้ใช้ ดังนั้น
หากยึดแนวทางสหประชาชาติจะยังไม่ได้ข้อสรุปว่าใครเป็นผู้ใช้อาวุธเคมี แต่ ณ ขณะนี้
รัฐบาลโอบามาอาศัยหลักฐานการใช้เมื่อวันที่ 21
สรุปฟันธงด้วยตัวเองว่ารัฐบาลซีเรียเป็นผู้ใช้ โดยไม่รอข้อสรุปจากสหประชาชาติ
แนวทางนี้เป็นแนวทางเดิมๆ
ดังที่เคยวิเคราะห์ไว้ว่า สื่อต่างประเทศหลายสำนักมุ่งนำเสนอ ชี้ว่าฝ่ายรัฐบาลอัสซาดเป็นผู้ใช้อาวุธเคมีด้วยเหตุผลต่างๆ
นานา การออกมาให้ความเห็นของรัฐบาลอังกฤษกับฝรั่งเศส และอีกหลายประเทศ
เป็นแรงเสริมอีกแรงที่ช่วยกันประกาศว่าเป็นฝีมือของรัฐบาลอัสซาด ทั้งๆ
ที่ยังไม่มีการพิสูจน์อย่างเป็นทางการจากองค์กรระหว่างประเทศที่น่าเชื่อถือ
3.แนวทางล่าสุดคือโจมตีด้วยขีปนาวุธ
ด้วยการทิ้งระเบิด
แนวทางนี้เป็นแนวทางที่มีความเป็นไปได้สูง
เป็นทางออกให้กับหลายๆ อย่าง
1) รัฐบาลโอบามาไม่อยู่นิ่งเฉย ได้ลงมือทำอะไรบางอย่าง ดังที่เคยวิเคราะห์ว่า
ที่ผ่านมาและเมื่อไม่นานนี้ ประธานาธิบดีโอบามา กล่าวอย่างชัดถ้อยชัดคำว่า รัฐบาลอเมริกันไม่ต้องการส่งทหารจำนวนมากเข้าแทรกแซง
ที่อเมริกาเป็นห่วงคือการที่อาวุธเคมีจะตกอยู่ในมือของผู้ก่อการร้าย
2) ลดแรงต้านจากภายในประเทศ ดังผลสำรวจของ Reuters/Ipsos ที่รายงานเมื่อสัปดาห์ก่อนพบว่า ชาวอเมริกันร้อยละ 60
ไม่เห็นด้วยหากสหรัฐฯ จะเข้าแทรกแซงด้วยกำลังทหาร มีเพียงร้อยละ 9
เท่านั้นที่เห็นสมควร
ดังนั้น การโจมตีด้วยจรวดร่อน ด้วยการทิ้งระเบิดเป็นทางเลือก
ทางออกที่ดีที่สุด
4.
คาดว่าน่าจะลงมือเมื่อไหร่
เป็นไปได้ว่าอย่างเร็วคือสัปดาห์หน้า
ด้วยเหตุผล
1)
รอรายงานของสำนักข่าวกรองสหรัฐฯ ที่จะชี้ว่าระบอบอัสซาดเป็นผู้ใช้อาวุธเคมี
อธิบายเหตุผลจำเป็นที่อเมริกาจะต้องกระทำการอย่างใดอย่างหนึ่ง
2) รอให้เจ้าหน้าที่สหประชาชาติ
เจ้าหน้าที่สถานทูตต่างๆ ทั้งในประเทศและนอกประเทศซีเรียเตรียมพร้อม
ถ้ารัฐบาลโอบามาตัดสินใจโจมตีจริง ต้องให้ทุกฝ่ายเตรียมพร้อมรับมือเหตุการณ์ที่อาจเกิดขึ้นตามมา
นักวิเคราะห์บางคนเชื่อว่าเจ้าหน้าที่สหประชาชาติที่อยู่ในซีเรียอาจต้องออกจากประเทศก่อน
(ทั้งๆ ที่ไม่มีความจำเป็น เพราะอยู่ในฐานะของสหประชาชาติ)
มีโอกาสเป็นไปได้สูงกว่าจะเกิดการตอบโต้จากกลุ่มผู้ก่อการร้าย ฯลฯ
คาดว่าก่อนการโจมตีจริง
จะมีสัญญาณบางอย่างปรากฏก่อน
อนึ่ง
การวิเคราะห์นี้เป็นเพียงการคาดการณ์จากบริบทปัจจุบัน ซึ่งอาจผิดพลาด
หรือหากบริบทเปลี่ยนรัฐบาลโอบามาอาจเปลี่ยนการตัดสินใจก็เป็นได้
5.การโจมตีช่วยใคร
อย่างไร
ภายใต้กรอบแนวทางว่าสหรัฐฯ โจมตีด้วยขีปนาวุธ ด้วยเครื่องบินทิ้งระเบิด
ทำลายฐานที่มั่นของรัฐบาลอัสซาด
ยุทธการเช่นนี้
ไม่น่าจะเป็นเหตุให้ประธานาธิบดีบาชาร์ อัล อัสซาด ก้าวลงจากอำนาจ
ในทางกลับกันการที่สหรัฐฯ เลือกโจมตีซีเรียเกิดจากการที่รัฐบาลอัสซาดไม่ยอมก้าวลงจากอำนาจ
ผลที่น่าจะเกิดขึ้น
กองทัพซีเรียจำนวนหนึ่งถูกทำลาย ได้รับความเสียหาย
ทำให้ฝ่ายต่อต้านกลับมาได้เปรียบในระยะหนึ่ง แต่ในระยะยาวกองทัพซีเรียย่อมฟื้นตัว โดยเฉพาะหากได้รับการช่วยเหลือจากมิตรประเทศ
6.จุดกระแสต่อต้านชาติตะวันตก
ประเด็นนี้เป็นประเด็นที่ถกเถียงกันได้
เพราะที่ผ่านกองกำลังบางกลุ่มที่ถูกชาติตะวันตกตีตราว่าเป็นผู้ก่อการร้ายเป็นฝ่ายต่อต้าน
กำลังต่อสู้กับรัฐบาลซีเรีย
ดังนั้น
การโจมตีจากสหรัฐฯ จะจุดกระแสการต่อต้านจากกลุ่มเหล่านี้หรือไม่
หรืออาจมีบางกลุ่มที่จะต่อต้าน
แน่นอนว่าชาติตะวันตกตระหนักเรื่องนี้
และเตรียมพร้อมรับมือ เช่นเดียวกับกลุ่มผู้คิดก่อการ
7.สถานการณ์ที่เกิดขึ้นทำให้นักลงทุนในตลาดเงินตลาดทุนเริ่มหวั่นไหว
ดัชนีตลาดหุ้นเอเชีย
ยุโรปร่วง เช่นเดียวกันตลาดซื้อขายล่วงหน้าล่าสุดของสหรัฐฯ ติดลบเช่นกัน
ดัชนีชี้วัดที่มักเกี่ยวข้องอีกตัวคือราคาน้ำมันดิบที่ทั้งราคาน้ำมันดิบเบรนท์กับตลาด
NYMEX ต่างปรับตัวสูงขึ้นกว่าหลายวันที่ผ่านมาอย่างชัดเจน
การปรับตัวของดัชนีตลาดหุ้นและราคาน้ำมัน
ณ ขณะนี้เป็นเพียงจุดเริ่มต้น ยังมีโอกาสปรับได้อีก
หากสถานการณ์ตึงเครียดกว่านี้
โดยรวมแล้ว
ความเป็นไปของสถานการณ์ในขณะนี้คือ ทั่วโลกเฝ้าสังเกตว่าสัญญาณการโจมตีจากสหรัฐฯ โดยมองข้ามประเด็นอื่นๆ
เช่น ความชอบธรรมของการโจมตี ข้อโต้แย้งจากทางการซีเรีย ผลระยะยาวที่จะตามมา
ต้องติดตามสถานการณ์โดยใกล้ชิด
27 สิงหาคม 2013
ชาญชัย คุ้มปัญญา
----------------------
บทวิเคราะห์ที่เกี่ยวข้อง:
(อัพเดท 23 ส.ค. 20.50 น.)
ข่าวการใช้อาวุธเคมีล่าสุดในซีเรีย มีผู้เสียชีวิตหลายร้อยคน
ทำให้หลายประเทศเรียกร้องให้เจ้าหน้าที่สหประชาชาติเข้าตรวจสอบ
ในขณะที่ประธานาธิบดีโอบามากล่าวอย่างชัดเจนว่าสหรัฐฯ
จะไม่แทรกแซงซีเรียด้วยกำลังทหาร
(อัพเดท 26 ส.ค. 6.30 น.)
สถานการณ์ซีเรียร้อนแรงต่อเนื่อง รัฐบาลอเมริกา
อังกฤษและฝรั่งเศสปักใจเชื่อว่ารัฐบาลซีเรียคือผู้ใช้อาวุธเคมี
สามมหาอำนาจกำลังหาร่วมให้นานาชาติร่วมมือกันแก้ปัญหาที่เกิดขึ้น เรือรบสหรัฐฯ
ได้รับคำสั่งให้เตรียมพร้อมรับมือทุกสถานการณ์
ล่าสุดเจ้าหน้าที่สหประชาชาติจะเข้าตรวจสอบอาวุธเคมีในวันจันทร์นี้
ภายหลังที่รัฐบาลซีเรียยอมเข้าตรวจสอบจุดต้องสงสัย ในขณะที่บางคนเชื่อว่าสถานการณ์มาถึงจุดที่สายเกินแก้แล้ว
ราวหนึ่งปีหลังจากที่กล่าวหากันไปมาในที่สุดสหประชาชาติส่งเจ้าหน้าที่เข้าไปตรวจสอบเรื่องการใช้อาวุธเคมีในซีเรีย
แต่ต้องเข้าใจว่าเป้าหมายของการตรวจสอบคือเพื่อพิสูจน์ว่ามีการใช้หรือไม่เท่านั้น
ไม่ครอบคลุมถึงเรื่องใครหรือฝ่ายใดเป็นผู้ใช้ ที่ผ่านมาอังกฤษกับฝรั่งเศสแสดงท่าทีขึงขังเรียกร้องการแทรกแซงทางการทหาร
แต่นั่นหมายถึงต้องมีสหรัฐฯ เป็นหัวเรือใหญ่ที่ลังเลใจเรื่อยมา
บรรณานุกรม:
1. After Syria chemical allegations,
Obama considering limited military strike, The Washington Post, 27 August 2013,
http://www.washingtonpost.com/world/national-security/kerry-obama-determined-to-hold-syria-accountable-for-using-chemical-weapons/2013/08/26/599450c2-0e70-11e3-8cdd-bcdc09410972_story.html
2. European Stocks Decline Amid Rising Syria Tension,
Bloomberg, 27 August 2013, http://www.bloomberg.com/news/2013-08-27/european-stock-index-futures-drop-as-syria-tension-mounts.html
3. “Brent Rises to Five-Month High on Syria Clash, Libya
Loss”, Bloomberg, 27 August 2013, http://www.bloomberg.com/news/2013-08-27/wti-gains-as-syria-unrest-fans-concern-of-middle-east-disruption.html
4. Syria crisis: Russia and China step up warning over
strike, BBC, 27 August 2013, http://www.bbc.co.uk/news/world-us-canada-23845800
5. Assad: Western Claims about Chemicals Basically Illogical,
FNA, 27 August 2013, http://english.farsnews.com/newstext.aspx?nn=13920604000865
----------
