เกาะติดประเด็นร้อน “หลังการโค่นล้มโมฮัมเหม็ด มอร์ซีแห่งอียิปต์ และรัฐบาลเฉพาะกาลของอัดลี มานซูร์” (3)

สรุปสถานการณ์: (อัพเดท 11 ก.ค. 23.10 น.) Hazem el-Beblawi ได้รับการแต่งตั้งให้เป็นนายกรัฐมนตรีรักษาการ นายโมฮัมเหม็ด เอลบาราเดเป็นรองประธานาธิบดีดูแลเรื่องการต่างประเทศ ส่วนตำแหน่งอื่นๆ ยังอยู่ระหว่างการสรรหาคาดว่าจะประกาศได้ในสัปดาห์หน้า

คืบหน้าล่าสุด: (อัพเดท 11 ก.ค. 23.10 น.)

            รัฐบาลของอัดลี มานซูร์กล่าวหาว่าอดีตประธานาธิบดีมอร์ซีกับกลุ่มภราดรภาพมุสลิมเตรียมก่อเหตุรุนแรงต่อฝ่ายตรงข้ามทั้งก่อนและหลังยึดอำนาจ เป็นอีกเหตุผลหนึ่งที่ทำให้กองทัพตัดสินใจเข้าแทรกแซง เหตุผลใหม่นี้เป็นเหตุผลเพิ่มเติมนอกเหนือจากเหตุผลเดิมเรื่องตอบสนองเสียงเรียกร้องของประชาชนส่วนใหญ่ที่ต้องการขับไล่รัฐบาลมอร์ซี

            ด้านผู้นำภราดรภาพมุสลิมปฏิเสธข้อกล่าวหาดังกล่าว พร้อมกับตอบโต้ว่าในการชุมนุมได้แสดงจุดยืนชัดเจนว่าไม่ใช้ความรุนแรง และตลอดเวลาที่ผ่านมาก็ไม่ได้ใช้ความรุนแรง เห็นว่าข้อกล่าวหาเป็นแผนเพื่อกำจัดพวกตนมากกว่า

            ล่าสุดกลุ่มภราดรภาพมุสลิมนัดชุมนุมใหญ่ในวันศุกร์นี้ ตั้งเป้ามีผู้ชุมนุม 1 ล้านคนเพื่อแสดงพลังสนับสนุนปธน.มอร์ซี นาย Saad Emara แกนนำคนหนึ่งของพรรค Freedom and Justice Party (พรรคของกลุ่มภราดรภาพมุสลิม) ยืนยังไม่ยอมเจรจากับใคร (ไม่เจรจากับรัฐบาลเพื่อความสมานฉันท์)

            ความช่วยเหลือจากเพื่อนบ้านหลั่งไหลเข้ามา

            รัฐบาลซาอุดิอาระเบียอนุมัติให้ความช่วยเหลือแก่อียิปต์เป็นมูลค่า 5 พันล้านดอลลาร์ ประกอบด้วยเงินฝากธนาคารกลาง 2 พันล้านดอลลาร์ น้ำมันเชื้อเพลิง 2 พันล้านดอลลาร์ และเงินสดอีก 1 พันล้านดอลลาร์ เป็นความช่วยเหลือที่ให้แก่รัฐบาลเฉพาะกาลของนายอัดลี มานซูร์
            สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ ตกลงให้ความช่วยเหลือแบบให้เปล่าแก่อียิปต์ 1 พันล้านดอลลาร์ และให้เงินกู้อีก 2 พันล้านดอลลาร์ Sheikh Abdullah bin Zayed Al Nahyan รัฐมนตรีกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ กล่าวชื่นชมกองทัพอียิปต์ในเหตุยึดอำนาจรัฐบาลมอร์ซีว่า กองทัพอียิปต์ได้พิสูจน์แล้วว่าเป็น “โล่ที่แข็งแรง” และทำหน้าที่เป็น “ผู้ปกป้อง” ทำให้ประเทศรวมเอาประชาชนทุกคนเข้าด้วยกัน

            รัฐบาลคูเวตสัญญาให้ความช่วยเหลือ 4 พันล้านดอลลาร์ ส่วนสหรัฐฯ อนุมัติขายเครื่องบินรบ F-16 จำนวนหนึ่งแก่อียิปต์

วิเคราะห์: (อัพเดท 11 ก.ค. 23.10 น.)

            หลังการเจรจากับกลุ่มการเมืองต่างๆ นาย Hazem el-Beblawi ได้รับการแต่งตั้งเป็นนายกรัฐมนตรีรักษาการ นับว่าเป็นผู้มีคุณสมบัติสูง มีความด้านเศรษฐกิจเป็นอย่างดี มีประสบการณ์ด้านการเงินการธนาคาร เคยทำงานในสหประชาชาติ เคยดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีกระทรวงการคลังสมัยมูบารัค ส่วนนายโมฮัมเหม็ด เอลบาราเด แม้จะพลาดจากตำแหน่งนายกฯ แต่ตำแหน่งรองประธานาธิบดีดูแลเรื่องการต่างประเทศที่ได้นั้นเห็นได้ชัดว่าเป็นตำแหน่งที่ใช้ติดต่อสื่อสารกับชาติตะวันตก

            การที่ประเทศซาอุดิอาระเบีย สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์และคูเวต สัญญาให้ความช่วยเหลือรวมกันถึง 8 พันล้านดอลลาร์เป็นการแสดงออกอย่างเป็นรูปธรรมว่าสนับสนุนรัฐบาลเฉพาะกาลของนายอัดลี มานซูร์ เช่นเดียวกับการที่รัฐบาลโอบามาอนุมัติขายเครื่องบินรบ F-16 แก่อียิปต์ การสนับสนุนเหล่านี้ไม่เพียงเป็นการแสดงออกทางการเมืองระหว่างประเทศ ช่วยเหลือเศรษฐกิจอียิปต์ ยังเป็นการประกาศให้ประชาชนอียิปต์ตระหนักว่ารัฐบาลเฉพาะกาลได้รับการสนับสนุนอย่างไร

            โดยรวมแล้ว รัฐบาลเฉพาะกาลกำลังคืบหน้าด้วยดี เพราะประเทศเพื่อนบ้านแสดงการสนับสนุน ได้ตัวนายกรัฐมนตรีแล้ว ส่วนตำแหน่งรัฐมนตรีที่เหลืออยู่ระหว่างการคัดสรรซึ่งเชื่อว่าน่าจะได้ครบตามกำหนดสัปดาห์หน้า

            ส่วนเรื่องที่กองทัพอ้างว่าอดีตประธานาธิบดีมอร์ซีกับกลุ่มภราดรภาพมุสลิมเตรียมก่อเหตุรุนแรง เป็นอีกเหตุผลสำคัญทำให้กองทัพตัดสินใจเข้าแทรกแซงนั้นเป็นเรื่องที่ถกเถียงกันได้ ฝ่ายที่เห็นด้วยอาจอ้างว่าป้องกันม็อบชนม็อบที่อาจเสียชีวิตนับร้อยนับพัน ป้องกันเหตุร้ายที่ไม่คาดฝัน ส่วนฝ่ายที่ไม่เห็นด้วยอาจอ้างว่าเหตุการณ์ยังไม่เกิด ยังไม่แน่ชัดว่าจะเกิดหรือไม่ มีความรุนแรงมากน้อยเพียงใด มีน้ำหนักพอถึงกับทหารต้อง ‘โค่นล้มรัฐบาล’ ตลอดขวบปีที่ผ่านมาประเทศมีการชุมนุมน้อยใหญ่หลายครั้ง มีผู้เสียชีวิตหลักสิบคนอยู่เสมอ รวมทั้งสถานการณ์ล่าสุดที่มีผู้เสียชีวิตกว่า 50 คนนั้นก็ยังไม่น่าจะเป็นเหตุผลที่เพียงพอ

            การนัดชุมนุมแสดงพลังของกลุ่มภราดรภาพมุสลิมในวันศุกร์นี้ (12 ก.ค.) เป็นเรื่องที่ต้องติดตามอย่างยิ่ง เพราะอาจเป็นตัวชี้ขาดว่าทิศทางการเมืองอียิปต์ หากผู้เข้าร่วมชุมนุมมีน้อยเท่ากับว่ากองทัพได้กระทำในสิ่งที่ถูกต้องแล้ว การเมืองอียิปต์จะเดินหน้าตามขั้นตอนที่วางไว้ แต่หากผู้เข้าร่วมชุมนุมมีนับล้านย่อมกระเทือนต่อความชอบธรรมการยึดอำนาจประธานาธิบดีมอร์ซีอย่างยิ่ง การเมืองอียิปต์จะมาถึงจุดที่ตัดสินใจลำบากเพราะต่างฝ่ายต่างมีผู้สนับสนุนจำนวนมาก

            ภาพรวมของสถานการณ์ขณะนี้คือ ฝ่ายหนึ่งเดินหน้าจัดตั้งรัฐบาลเฉพาะกาล อีกฝ่ายเดินหน้าชุมนุมเรียกคืนอำนาจแก่อดีตประธานาธิบดีมอร์ซี  มวลชนถูกแบ่งออกเป็นสองฝ่ายอย่างชัดเจน

            ปัญหาหนักอกตกแก่กองทัพ สถานการณ์ยัง “ตึงเครียด” ต่อไป

11 กรกฎาคม 2013

ชาญชัย คุ้มปัญญา

-------------------

บทความที่เกี่ยวข้อง:

1. เกาะติดประเด็นร้อน “การชุมนุมประท้วงประธานาธิบดีโมฮัมเหม็ด มอร์ซี แห่งอียิปต์” (5)

(อัพเดท 4 ก.ค. 10.30 น.) ข้อเสนอประนีประนอมของมอร์ซีเป็นหมัน กองทัพทำการรัฐประหาร แต่การรัฐประหารเป็นเพียงการเริ่มต้นใหม่เท่านั้น ยังไร้ร่องรอยของอดีตปธน. กลุ่มผู้จงรักภักดีได้ปะทะกับทหารมีผู้เสียชีวิตนับสิบคน

2. เกาะติดประเด็นร้อน “หลังการโค่นล้มโมฮัมเหม็ด มอร์ซีแห่งอียิปต์ และรัฐบาลเฉพาะกาลของอัดลี มานซูร์” (1)

(อัพเดท 8 ก.ค. 9.10 น.) หลังการโค่นล้มรัฐบาลมอร์ซี สถานการณ์การเมืองอียิปต์ยังครุกรุ่น ยังไม่มีข้อสรุปว่าใครจะเป็นนายกฯ รักษาการ ทั้งฝ่ายสนับสนุนกับฝ่ายต่อต้านต่างชุมนุมแสดงพลังของตนอย่างต่อเนื่อง ด้านราคาน้ำมันไม่มีทีท่าว่าจะลดลง

3. เกาะติดประเด็นร้อน “หลังการโค่นล้มโมฮัมเหม็ดมอร์ซีแห่งอียิปต์ และรัฐบาลเฉพาะกาลของอัดลี มานซูร์” (2)

(อัพเดท 9 ก.ค. 8.20 น.) ยังไม่มีข้อสรุปว่าใครควรนายกรัฐมนตรีรักษาการ ในขณะที่การปะทะอย่างหนักเมื่อเช้ามืดวันจันทร์ มีผู้เสียชีวิตราว 50 คน พรรคการเมืองบางพรรคถอนตัวออกจากแผนสมานฉันท์ของกองทัพอียิปต์

บรรณานุกรม:

1. Hazem Al-Beblawi appointed Prime Minister, Daily News Egypt, 10 July 2013, http://www.dailynewsegypt.com/2013/07/09/hazem-al-beblawi-appointed-prime-minister/

2. Brotherhood calls for million-man demonstration on Friday, Egypt Independent, 11 July 2013, http://www.egyptindependent.com/news/brotherhood-calls-million-man-demonstration-friday

3. Egypt’s Government Broadens Its Accusations Against Islamists, NYT, 10 July 2013, http://www.nytimes.com/2013/07/11/world/middleeast/egypt-prosecutors-order-arrests-of-islamist-leaders.html?_r=0

4. “UAE agrees to give Egypt $3 billion in loans and grant, source says”, Al Arabiya, 9 July 2013, http://english.alarabiya.net/en/News/middle-east/2013/07/09/UAE-delegation-to-arrive-in-Egypt-soon-source-says.html

5. Saudi Arabia gives Egypt $5 billion in aid, Orlando Sentinel/ Reuters, 9 July 2013, http://www.orlandosentinel.com/news/nationworld/sns-rt-us-egypt-protests-saudi-aid-20130709,0,6893939.story

6. Egypt’s Government Broadens Its Accusations Against Islamists, NYT, 10 July 2013, http://www.nytimes.com/2013/07/11/world/middleeast/egypt-prosecutors-order-arrests-of-islamist-leaders.html?_r=0

----------------------