อาเซียน

ติดต่อพูดคุยสอบถามได้ที่ไลน์ ห้องไลน์ “สถานการณ์โลก”

https://line.me/ti/g2/6rXIwiNZgKq21mhYLjKfBA?utm_source=invitation&utm_medium=link_copy&utm_campaign=default

คลิกอ่านที่หัวเรื่อง

ผลงานที่ได้รับการเผยแพร่ในปี 2024

ทำไมสมาชิกอาเซียนสนใจเข้า BRICS

ประเทศไทย มาเลเซียและเวียดนามพยายามสัมพันธ์ดีกับมหาอำนาจทั้งหลาย ไม่อิงกลุ่มใดกลุ่มหนึ่งจนเกินตัว มอง BRICS เป็นโอกาสใหม่

แลนด์บริดจ์ไทยในความมั่นคงระหว่างประเทศ

ต้องมุ่งสร้างคุณประโยชน์ทางเศรษฐกิจสังคมแก่ประชาคมโลก ไม่เป็นเครื่องมือของฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง สอดคล้องกับหลักนโยบายต่างประเทศไทย

ผลงานที่ได้รับการเผยแพร่ในปี 2023

หุ้นส่วนทางยุทธศาสตร์รอบด้านเวียดนาม-ไบเดน

ข้อตกลงล่าสุดส่งเสริมและอยู่ภายใต้กรอบอาเซียนอย่างชัดเจน ไม่อาจตีความว่ากระทบความมั่นคงอาเซียน ไม่น่าจะทำให้จีนกังวลเกินไปว่าเวียดนามเอนเอียงเข้าหาสหรัฐ

เอกภาพในความหลากหลายกับฉันทามติอาเซียน
การรวมตัวเป็นอาเซียนช่วยให้สมาชิกทั้ง 10 ประเทศไม่ตกเป็นเครื่องมือทำสงครามของมหาอำนาจและไม่ทำสงครามกันเอง เป็นเหตุผลหลักของการก่อตั้งอาเซียนตั้งแต่ต้น

มาร์กอส จูเนียร์ฟื้นสัมพันธ์ฟิลิปปินส์-จีน
สัมพันธ์ฟิลิปปินส์-จีนภายใต้รัฐบาลชุดนี้จะเป็นไปด้วยดีแต่ไม่ทิ้งสหรัฐ เพียงแต่รัฐบาลสหรัฐไม่อาจแทรกแซงข้อพิพาททะเลจีนใต้โดยยืมมือมาร์กอส จูเนียร์

ผลงานที่ได้รับการเผยแพร่ในปี 2022

นโยบายไบเดนต่ออาเซียนและอินโด-แปซิฟิก
รัฐมนตรีบลิงเคนเยือนอาเซียนตอกย้ำส่งเสริมเสรีประชาธิปไตยต่างแดนแบบลงลึกถึงองค์กร หน่วยงาน สื่อ จนถึงระดับปัจเจก เร่งพัวพันอาเซียนทุกด้านทุกมิติ

ผลงานที่ได้รับการเผยแพร่ในปี 2021

เมื่อโรฮีนจากลายเป็นเรื่องของอาเซียน
ปี 2015 เมื่อเรือผู้อพยพโรฮีนจาแล่นเข้าฝั่ง หลายประเทศใช้วิธีให้อาหารกับน้ำแล้วผลักดันกลับไป กลุ่มสิทธิมนุษยชนบางกลุ่มกล่าวหาว่าประเทศเหล่านี้ละเมิดสิทธิมนุษยชน

ความก้าวหน้าและจุดยืนอาเซียน 2021

เรื่องสำคัญที่สุดคือการฟื้นฟูเศรษฐกิจหลังเผชิญโรคระบาดโควิด-19 ประเด็นทะเลจีนใต้ที่นับวันจะทวีความตึงเครียด ขอให้เมียนมาปฏิบัติตามฉันทามติ 5 ข้อของที่ประชุมผู้นำอาเซียน

มุมมองของลี เซียนลุงต่อสถานการณ์โลก
ขณะที่ชาติมหาอำนาจไม่ปะทะกันเอง แต่อาจสู้กันในพื้นที่อื่นๆ เป็นสงครามตัวแทน (proxy war) ดังนั้นประเทศทั้งหลายต้องระวังไม่ตกเป็นเหยื่อของความขัดแย้งดังกล่าว

ประชาธิปไตยเมียนมาในวัยเตาะแตะ
ในมุมของกองทัพแผนสร้างประชาธิปไตยเมียนมาคือรัฐบาลพลเรือนที่กองทัพมีบทบาทร่วมดูแลบริหารประเทศ แต่ความเป็นประชาธิปไตยมีมากกว่าการเป็นรัฐบาลพลเรือนหรือเป็นรัฐบาลทหาร

ผลงานที่ได้รับการเผยแพร่ในปี 2020

RCEP ความสำเร็จของภูมิภาคเหนือความแตกต่างหลากหลาย
RCEP เป็นการริเริ่มของหลากหลายวัฒนธรรม หลากหลายการเมืองการปกครอง ระบบเศรษฐกิจที่พัฒนาเร็วช้าต่างกัน บางประเทศเป็นคู่ขัดแย้งทางการเมืองระหว่างประเทศด้วยซ้ำ

นโยบายของเวียดนามต่อทะเลจีนใต้
ไม่ว่าจะอย่างไรเวียดนามต้องรักษาผลประโยชน์ในทะเลจีนใต้ พร้อมกับที่ต้องพยายามหาทางอยู่ร่วมกับชาติมหาอำนาจ มีความร่วมมืออยู่คู่ความขัดแย้ง หวังเพียงไม่ขัดแย้งจนควบคุมไม่ได้

การเมืองเรื่องตัวเลขของมหาเธร์ในวัย 94

การเมืองมาเลย์อยู่ในช่วงเลือกนายกฯ คนใหม่โดยมติของ ส.ส. ชุดปัจจุบัน ใครจะเป็นนายกฯ คนต่อไปขึ้นกับว่าใครรวม ส.ส. ได้ก่อน

ผลงานที่ได้รับการเผยแพร่ในปี 2019

สถานการณ์ลุ่มน้ำโขง 2018

แม่น้ำโขงมีเรื่องท้าทายที่ต้องจัดการมากขึ้น เหตุจากประชากรตามลุ่มน้ำเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว โครงการลงทุนการก่อสร้างต่างๆ สภาวะภูมิอากาศที่เปลี่ยนแปลง เล็งถึงความสำเร็จของประชาคมอาเซียน

มหาอำนาจล้างสัญญานิวเคลียร์ INF ภัยลามถึงอาเซียน

รัฐบาลสหรัฐกลับมาให้ความสนใจเรื่องอาวุธนิวเคลียร์ คราวนี้มองมาที่จีนด้วยตามกรอบอินโด-แปซิฟิก อาเซียนเป็นส่วนหนึ่งที่เกี่ยวข้อง พัวพันกับการแข่งขันอาวุธนิวเคลียร์ของมหาอำนาจในย่านนี้อีกครั้ง

มุมมองของอาเซียนต่อแนวคิดอินโด-แปซิฟิก

อาเซียนเสนอเอกสาร “มุมมองของอาเซียนต่อแนวคิดอินโด-แปซิฟิก” หวังนำอนุทวีปอินเดียเข้ามาเชื่อมต่อกับเอเชียแปซิฟิกให้ใกล้ชิดยิ่งขึ้น คงหลักอาเซียนเป็นแกนกลาง เน้นความร่วมมือแทนการทำลายล้าง

ผลงานที่ได้รับการเผยแพร่ในปี 2018

โรฮีนจาในมืออองซาน ซูจี

นางอองซาน ซูจีอาจไม่เห็นด้วยและไม่ได้ลงมือกดขี่ข่มเหงโรฮีนจา แต่เมื่อเป็นรัฐบาลย่อมไม่อาจปฏิเสธความรับผิดชอบ โดยเฉพาะในเวทีระหว่างประเทศที่ตีตราแล้วว่าโรฮีนจาถูกฆ่าล้างเผ่าพันธุ์

สหายที่อยู่ไกลหรือมิตรที่อยู่ใกล้ ทาง 2แพร่งของออสเตรเลีย

ความสงบสันติเท่านั้นจึงจะนำมาซึ่งการพัฒนา ชีวิตที่สงบสุข ผู้คนอยู่ดีกินดี คนทั่วโลกอยากเข้ามาท่องเที่ยว แต่จะได้มาเพราะเลือกสหายที่อยู่ไกลหรือมิตรที่อยู่ใกล้ เป็นคำถามที่ต้องตอบให้ชัด

ขอเชิญออสเตรเลียเป็นสมาชิกอาเซียน

อาเซียนก้าวหน้าอีกขั้นด้วยการเชิญออสเตรเลียเป็นสมาชิก เป็นการคิดนอกกรอบอีกครั้ง และน่าจะด้วยเหตุผลเดิม นั่นคือ ผลจากบริบทความมั่นคงระหว่างประเทศ

ผลงานที่ได้รับการเผยแพร่ในปี 2017

เรื่องโรฮีนจาเริ่มเข้าเขตอันตราย

“การฆ่าล้างเผ่าพันธุ์” เป็นคำที่กดดันรัฐบาลเมียนมามากขึ้นทุกที หลายประเทศแสดงท่าทีให้รับคืนผู้อพยพทั้งหมด การกดดันรุนแรงมากขึ้นเป็นรูปธรรมมากขึ้น

การเป็นหุ้นส่วนเพื่อความเปลี่ยนแปลง การเข้าพัวพันกับโลกของอาเซียน

หัวข้อการประชุมพูดถึงการเข้าพัวพันกับโลก เนื้อหาส่วนใหญ่เป็นเรื่องความสัมพันธ์ภายในหมู่ชาติสมาชิกที่ซับซ้อนลงรายละเอียดมากขึ้น การปฏิบัติตามแผนยังเป็นความท้าทายหลัก

อาเซียนแทรกแซงเมียนมาหรือเมียนมาแทรกแซงอาเซียน

นับแต่ก่อตั้งอาเซียนเมื่อ 50 ปีก่อน หลักไม่แทรกแซงกิจการภายในเป็นเสาหลักของกลุ่ม ประเด็นโรฮีนจาเป็นกรณีพิเศษที่อาเซียนละเมิดหลักการ แต่เพราะเมียนมาเป็นฝ่ายเริ่มก่อน

โรฮีนจา ปัญหาของใคร

เนื่องจากไม่อาจมองว่าผู้อพยพโรฮีนจาเป็นปัญหาของเมียนมาเท่านั้น ถ้าพูดให้ครอบคลุมกว่านี้ ในโลกนี้มีอีกนับร้อยล้านคนที่รอความช่วยเหลือ จึงต้องเริ่มต้นด้วยการตอบว่าเป็นปัญหาของใคร

ทำไมสมาชิกอาเซียนแสดงท่าที “โรฮีนจา” แตกต่างจากเมียนมา

ชาติสมาชิกอาเซียนออกประณามรัฐบาลเมียนมาต่อกรณีโรฮีนจาอย่างเปิดเผย เหตุผลลึกที่สุดคือ ความมั่นคงของเมียนมาคือความมั่นคงของอาเซียน ส่วนเรื่องสิทธิมนุษยชนเป็นเหตุผลรอง

“โรฮีนจา” ทาง 2 แพร่งของอองซาน ซูจี

อองซาน ซูจี ในวัย 72 ปี กำลังเผชิญการตัดสินใจครั้งใหญ่ นางจะเลือกพรรคหรือเลือกสิทธิมนุษยชน

อนาคตของการเจรจา “แนวปฏิบัติในทะเลจีนใต้” (COC)

อาเซียนกับจีนบรรลุกรอบเจรจา COC นับจากนี้คือการเจรจาเพื่อให้ได้ COC แต่ยากจะตอบว่าจะแล้วเสร็จช้าหรือเร็ว เพราะ COC จึงไม่ใช่เรื่องพื้นที่ทับซ้อนในทะเลจีนใต้เท่านั้น ยังเกี่ยวข้องกับเรื่องการเมืองภายในของบางประเทศ ความสัมพันธ์ทวิภาคีระหว่างบางประเทศ การแข่งขันของมหาอำนาจในภูมิภาคเอเชียแปซิฟิก อาจเป็นมหากาพย์ที่ต้องติดตามอีกนาน

“ปฏิญญาว่าด้วยแนวปฏิบัติของภาคีในทะเลจีนใต้”(DOC) ที่มา ปัญหาและอนาคต

DOC เป็นข้อตกลงระหว่างชาติสมาชิกอาเซียนทั้งหมดกับจีนในเรื่องเกี่ยวกับทะเลจีนใต้ ช่วยผ่อนคลายความตึงเครียด ลดความขัดแย้งระหว่างชาติสมาชิกอาเซียน จีนกับประชาคมอาเซียนมีความสัมพันธ์ใกล้ชิดมากขึ้นทุกที ปัญหาทะเลจีนใต้เป็นข้อพิพาทหนึ่งที่ไม่อาจละเลย แต่ไม่ควรนำข้อพิพาทนี้หักล้างความสัมพันธ์กับจีน

แถลงการณ์ 2017 การประชุมรัฐมนตรีต่างประเทศอาเซียน

แถลงการณ์หลังประชุมรัฐมนตรีต่างประเทศอาเซียนปีนี้เห็นถึงวาระต่างๆ มากมายของประชาคมอาเซียน ยังมีเรื่องเดิมที่ต้องจัดการพร้อมกับประเด็นใหม่ ความคิดริเริ่มใหม่ ความสัมพันธ์ระหว่างอาเซียนกับนานาชาติขยายตัวมากขึ้นๆ ประเด็นจีนใต้ยังเป็นเรื่องร้อน การจัดทำ COC จะเป็นเรื่องสำคัญที่ต้องจับตา

สถิติและดัชนีสำคัญของอาเซียน 2016

การว่างงานไม่ใช่ปัญหาใหญ่ แต่การมีงานทำอาจไม่หมายถึงมีงานทำเต็มที่ อายุขัยเฉลี่ยค่อนข้างสูง แสดงว่าระบบสาธารณสุขของทุกประเทศดีขึ้นมาก จำนวนผู้ใช้โทรศัพท์มือถือหรือสมาร์ทโฟนสูงทุกประเทศ แสดงถึงสังคมที่สนับสนุนเศรษฐกิจดิจิทัล (Digital Economy)

IS ภัยร้ายแรงสุดของอินโดนีเซียกับฟิลิปปินส์

งานศึกษาล่าสุดของ Pew Research Center ให้ข้อสรุปว่า ในสายตาของประชาชนอินโดนีเซียกับฟิลิปปินส์ IS หรือกลุ่มที่ใกล้ชิดกับ IS เป็นภัยคุกคามประเทศที่ร้ายแรงที่สุดในขณะนี้ สอดคล้องกับข้อมูลหลายแหล่ง

ผลงานที่ได้รับการเผยแพร่ในปี 2016
นโยบายปรับสัมพันธ์รอบทิศของดูเตร์เต

ความสัมพันธ์ทวิภาคีฟิลิปปินส์-สหรัฐฯ เปลี่ยนจากหน้ามือเป็นหลังมือ เมื่อได้รัฐบาลนำโดย โรดริโก ดูเตร์เต เกิดวิวาทะระหว่าง 2 รัฐบาลเป็นระยะ ประธานาธิบดีดูต์เตใช้ถ้อยคำหยาบคายหลายครั้ง รัฐบาลฟิลิปปินส์ปรับลดความร่วมมือหลายอย่าง จากการวิเคราะห์พบว่าสิ่งที่รัฐบาลดูเตร์เตต้องการคืออยู่ระหว่างการปรับดุลความสัมพันธ์กับมหาอำนาจในภูมิภาค แท้จริงที่ยังต้องการสัมพันธ์กับสหรัฐฯ ในทุกด้านต่อไป รวมทั้งความร่วมมือด้านการทหาร

เพราะหลักคิดเปลี่ยน นโยบายจึงเปลี่ยน นำสู่การแก้ปัญหาสการ์โบโรห์

ในยุคประธานาธิบดีอากีโนที่ 3 รัฐบาลยึดว่าพื้นที่พิพาทสการ์โบโรห์เป็นของฟิลิปปินส์ ดังนั้น ต้องปกป้องอธิปไตย มิฉะนั้นอาจเสียดินแดนมากกว่านี้ จึงดำเนินนโยบายใกล้ชิดสหรัฐ ผลคือจีนคว่ำบาตรเศรษฐกิจฟิลิปปินส์บางอย่าง เมื่อมาถึงสมัยประธานาธิบดีดูเตร์เต รัฐบาลใช้หลักคิดใหม่ เห็นว่าไม่ควรอยู่ท่ามกลางการเผชิญหน้าของ 2 มหาอำนาจ การเจรจากับจีนน่าจะให้ผลประโยชน์เศรษฐกิจที่จับต้องได้มากกว่า สัมพันธ์ทวิภาคีกับจีนจึงดีขึ้นอย่างชัดเจน ไม่ต้องเผชิญหน้าด้วยเรื่องอธิปไตยที่ต่างยอมให้กันไม่ได้อีกต่อไป

เปลี่ยนวิสัยทัศน์ไปสู่ความจริงเพื่อประชาคมอาเซียนที่มีพลวัต

ในบริบททะเลจีนใต้ ไม่มีประเทศใดสามารถได้ทุกอย่างที่ต้องการ ประเทศเล็กกว่าต้องรู้จักนิยามคำว่า "ความมั่นคง" ให้เข้ากับสถานการณ์ ที่ผ่านมาอาเซียนทำได้ดี เป็นเหตุให้ประชาชนอยู่ในความสงบสุข บริบทระหว่างประเทศเอื้อต่อการพัฒนา ส่วนที่เหลือคือการจัดการภายในประเทศ วิสัยทัศน์ประชาคมอาเซียน 2025 มีเนื้อหาเอ่ยถึงมากมาย สมาชิกอาเซียนซึ่งหมายถึงพลเมืองทุกคนและทุกภาคส่วนควรร่วมมือกันทำให้วิสัยทัศน์กลายเป็นความจริง

ข้อเสนอโครงสร้างเครือความมั่นคงเอเชียแปซิฟิกของสหรัฐ

รัฐบาลสหรัฐภายใต้ประธานาธิบดีโอบามารุกคืบเข้ามาพัวพันภูมิภาคเอเชียแปซิฟิกอย่างต่อเนื่องเป็นขั้นเป็นตอน “ข้อเสนอโครงสร้างเครือความมั่นคงเอเชียแปซิฟิก” เป็นส่วนสำคัญของยุทธศาสตร์ที่ตั้งชื่อให้ฟังดูเป็นกลางว่า “ปรับสมดุล” เมื่อวิเคราะห์แล้วคือความต้องการเข้ามาจัดระเบียบภูมิภาคอย่างครอบคลุมทุกด้าน เป็นช่วงเวลาที่ประเทศต่างๆ ทั้งอาเซียน จีนและอีกหลายประเทศต้อง “ปรับสมดุล” เช่นกัน

ความสัมพันธ์เวียดนาม-สหรัฐกับนโยบายต้านจีน

ความร่วมมือระหว่างประเทศสังคมนิยมเวียดนามกับทุนนิยมเสรีสหรัฐฯ เพื่อต้านจีนในปัจจุบัน หรือพูดในอีกมุมหนึ่งคือเวียดนามพยายามอยู่ร่วมกับสหรัฐฯ กับจีนโดยอาศัยการถ่วงดุลอำนาจ เป็นอีกหลักฐานบ่งชี้ว่าความแตกต่างด้านการเมืองการปกครองไม่ใช่ปัจจัยหลักที่ใช้แยกความเป็นมิตรกับศัตรู สำหรับเวียดนามแล้วประเด็นสำคัญอยู่ที่ทำอย่างไรจึงสามารถสามารถดำรงอยู่ในสถานการณ์โลกปัจจุบัน

ความสัมพันธ์เวียดนาม-สหรัฐในบริบทโลกยุคโลกาภิวัตน์

ในสมัยสงครามเย็น นักวิชาการ ตำราจำนวนมากสอนว่าประเทศเสรีประชาธิปไตยเข้ากับสังคมนิยมคอมมิวนิสต์ไม่ได้ มองคอมมิวนิสต์เป็นภัยคุกคามร้ายแรง แต่ปัจจุบันความแตกต่างด้านระบอบเศรษฐกิจการปกครองดูจะไม่เป็นปัญหาร้ายแรงดังเช่นอดีต ความสัมพันธ์ระหว่างเวียดนาม-สหรัฐในขณะนี้คือหลักฐาน การยึดถือว่าใครประเทศใดเป็นมิตรหรือศัตรูต่างหากที่เป็นเหตุสร้างความตึงเครียด สร้างสงครามทำลายล้างกัน

ความสัมพันธ์อาเซียน-รัสเซียกับการประชุมสุดยอดครั้งที่3

ภายใต้บริบทปัจจุบัน รัสเซียอยู่ในตำแหน่งที่เป็นมิตรและสามารถเป็นมิตรที่ดีของอาเซียน การประชุมสุดยอดผู้นำครั้งล่าสุดตอกย้ำทิศทางดังกล่าว เกิดความร่วมมือในทุกด้าน ความสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจจะเพิ่มสูงขึ้น บทบาทรัสเซียในเอเชียแปซิฟิกจะเป็นประโยชน์ร่วมกับอาเซียน ส่งเสริมสถานภาพของอาเซียนในเวทีโลก

สันติวิธี ทางเลือกของฟิลิปปินส์ต่อปัญหาทะเลจีนใต้

นับตั้งแต่ข้อพิพาททะเลจีนใต้กลายเป็นประเด็นสำคัญ รัฐบาลฟิลิปปินส์ยึดหลักสันติวิธีเรื่อยมา แม้บางช่วงจะแสดงท่าทีแข็งกร้าวบ้าง เห็นความแตกแยกในอาเซียนบ้าง ความสัมพันธ์ทวิภาคีฟิลิปปินส์-จีนมีมากกว่าเรื่องทะเลจีนใต้ ทุกฝ่ายระวังที่จะไม่ให้ความขัดแย้งบานปลาย อย่างไรก็ตาม ความขัดแย้งยังคงอยู่ จีนยังรุกคืบแสดงความเป็นเจ้าของอย่างต่อเนื่อง

ทฤษฎีดุลแห่งอำนาจ (Balance of Power) ในบริบทอาเซียน

ทฤษฎีดุลแห่งอำนาจเป็นแนวคิดจากสำนักสัจนิยมที่ใช้กันแพร่หลาย ถ่วงดุลฝ่ายที่เป็นอริ ไม่ให้ฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งเป็นฝ่ายได้เปรียบ หวังเป็นเหตุไม่ให้คิดทำสงครามต่อกัน อาเซียนกำลังใช้ทฤษฎีดุลแห่งอำนาจถ่วงดุลจีนกับฝ่ายสหรัฐ เพื่อชี้ชวนให้ทุกฝ่ายดำเนินนโยบายกับอาเซียนอย่างสร้างสรรค์ แต่ทฤษฎีดุลแห่งอำนาจมีจุดอ่อนเช่นกัน จึงต้องใช้อย่างระมัดระวัง

มาเลเซียประกาศเผชิญหน้าผู้ก่อการร้ายดาอิช (IS)

รัฐบาลนาจิบประกาศชัดว่าประเทศกำลังเผชิญภัยคุกคามจากผู้ก่อการร้าย IS หลังเผชิญการคุกคามต่อเนื่อง ประกาศหลักหลักวะสะฏียะฮ์ ยึดความสมดุล ความพอดี ไม่สุดโต่งเป็นอุดมการณ์ต่อต้านอุดมการณ์ของผู้ก่อการร้าย อย่างไรก็ตามประเด็นหลักอิสลามเป็นเรื่องละเอียดอ่อน สำคัญที่เมื่อ IS ใช้โซเชียลมีเดียเป็นเครื่องมือ ฝ่ายต่อต้าน IS สามารถใช้และน่าจะมีพลังมากกว่า 

--------------------

ผลงานที่ได้รับการเผยแพร่ในปี 2015

The Wall Street Journal ผู้พิฆาตนายกฯนาจิบ?

WSJ กลายเป็นสื่อที่จุดประเด็นกล่าวหานายกฯ นาจิบทุจริตโอนเงินกองทุนรัฐเข้าบัญชีส่วนตัว เป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์การเมืองมาเลเซีย 58 ปีที่นายกฯ อาจขึ้นศาลเพราะทุจริตคอร์รัปชัน ณ ขณะนี้ยังไม่อาจคาดเดาผลลัพธ์ ที่แน่นอนคือสงครามข้อมูลข่าวสารกำลังดำเนินอย่างเข้มข้น ต่างฝ่ายต่างพยายามยึดครองความคิดความเข้าใจของคน เป็นลักษณะหนึ่งของการเมืองยุคดิจิตอล

“10 คำถาม โรฮีนจา” (Ookbee)

            ประเด็นโรฮีนจา (Rohingya) เกี่ยวข้องกับประเทศไทยและชาติสมาชิกอาเซียนอีกหลายประเทศโดยตรง มีผลต่อความเป็นไปของเมียนมาและกระทบต่อทั้งภูมิภาค เป็นเรื่องเก่าหลายทศวรรษ (หรือหลายศตวรรษ) และคงจะอยู่คู่กับอาเซียนอีกนาน จึงเป็นประเด็นที่ควรศึกษาให้เข้าใจถ่องแท้

            “10 คำถาม โรฮีนจา” จะตอบคำถามหรือนำเสนอ 10 ข้อ 10 ประเด็น เริ่มจากการเรียกชื่อ ควรเรียก “โรฮีนจาหรือโรฮินญา” อธิบายต้นกำเนิดโรฮีนจา เป็นชาวเบงกาลีหรือไม่ เหตุผลเบื้องหลังรัฐบาลเมียนมาไม่ถือโรฮีนจาเป็นพลเมือง จากนั้นอธิบายเหตุปะทะเมื่อปี 2012 ซึ่งเป็นจุดเริ่มของความสนใจรอบใหม่ ความเกี่ยวข้องของขบวนการค้ามนุษย์ข้ามชาติ ปัญหาชุมชนโรฮีนจาซึ่งเป็นประเด็นที่ไม่อาจมองข้าม นโยบายและท่าทีของรัฐบาลเมียนมา โอบามาและมาเลเซีย สอดแทรกด้วยการวิเคราะห์ประเด็นสำคัญ ช่วยตอบโจทย์อนาคตของโรฮีนจา อนาคตประชาธิปไตยเมียนมาซึ่งมีผลกระทบต่ออาเซียนทั้งหมด

โรฮีนจา ระเบิดเวลาประชาธิปไตยเมียนมาร์

เหตุความรุนแรงในปี 2012 นำสู่การตีแผ่เรื่องราวโรฮีนจาสู่สายตาชาวโลก สมัชชาสหประชาชาติเรียกร้องให้รัฐบาลเมียนมาร์มอบความเป็นพลเมืองแก่คนเหล่านี้ โรฮีนจากลายเป็นโจทย์เชื่อมโยงกับความเป็นประชาธิปไตย กลุ่มชาติพันธุ์อื่นๆ อธิปไตยของเมียนมาร์ ในอนาคตเรื่องราวโรฮีนจาจะกลับมาฉายซ้ำอีก จนว่าพวกเขาจะได้ฐานะพลเมือง 

2015 โรฮีนจาคืนชีพ

เรือมนุษย์โรฮีนจา เรือมนุษย์บังคลาเทศไม่ใช่เรื่องใหม่ คนเหล่านี้อพยพทางเรือต่อเนื่องหลายปีแล้ว การที่ประชาชนรับรู้ในช่วงนี้เพราะสื่อหลายประเทศช่วยกันประโคมข่าว แต่ระดับเจ้าหน้าที่ ผู้มีหน้าที่รับรู้เรื่อยมา สิ่งที่ทำได้แน่นอนคือการเข้มงวดต่อต้านอาชญากรข้ามชาติ เป็นภาพสะท้อนความมั่นคงจากภัยคุกคามรูปแบบใหม่อื่นๆ เรื่องเหล่านี้ “ใกล้ตัว” กว่าโรฮีนจามากนัก

โรฮีนจา คนไร้รัฐ (Ookbee)

            การทำความเข้าใจอย่างถ่องแท้สามารถเริ่มต้นด้วยการศึกษาประวัติศาสตร์ประเทศพม่า ตั้งแต่ยุคโบราณกาลจนถึงปัจจุบัน เหตุการณ์ในอดีตได้ถักทอร้อยเรื่องราวของโรฮีนจาที่เกี่ยวข้องกับผู้ปกครอง เกี่ยวข้องกับหลายประเทศ หลายเหตุการณ์แม้กระทั่งยุคล่าอาณานิคม สงครามโลกครั้งที่ 2 จนพม่าเปลี่ยนชื่อประเทศ กลับมาปกครองด้วยระบอบประชาธิปไตยอีกครั้ง

            ข้อเขียนชิ้นนี้นำเสนอเรื่องราวตั้งแต่ชนพื้นเมืองอาระกันยังไม่ถูกเรียกว่าโรฮีนจา เข้าสู่ความขัดแย้งหลายระลอก จนพม่าประกาศเอกราช เกิดการปฏิวัติ รัฐบาลทหารกำหนดว่าใครเป็นพลเมือง พร้อมกับเหตุผลข้อโต้แย้ง ประเด็นถกเถียงและคาดการณ์อนาคต

อาเซียนกับแนวโน้มการก่อการร้ายในอนาคต

การปรากฏตัวของ IS ก่อให้เกิดคำถามว่าจะส่งผลต่อประเทศอื่นๆ นอกภูมิภาคตะวันออกกลางหรือไม่ พบว่าความสำเร็จของ IS มาจากปัจจัยหลัก 2 ประการ คือ เริ่มจากประเทศเกิดเหตุวุ่นวาย ถูกแทรกแซง ความร่วมมือของคนท้องถิ่นเป็นเหตุให้กองกำลัง IS สามารถตั้งอยู่ในพื้นที่ การศึกษาติดตามสถานการณ์ในภูมิภาคตะวันออกกลางจะช่วยอธิบาย คาดการณ์อนาคตต่อภูมิภาคอื่นๆ

เขตการค้าเสรีภูมิภาคเอเชียแปซิฟิกการประลองหลักการระหว่างจีนกับสหรัฐ

สมาชิกเอเปกประกาศว่า FTAAP จะยอมรับแนวทางเขตการค้าเสรีแบบอื่นๆ ไม่ว่าจะเป็น TPP RCEP เท่ากับชี้ว่าที่ประชุมเอเปกปฏิเสธว่า TPP คือมาตรฐานเขตการค้าเสรีของภูมิภาค ประธานาธิบดีสี จิ้นผิงให้เหตุผลว่าเขตการค้าเสรีอื่นๆ ที่กำลังเจรจาทั้งหมด ทั้งในระดับทวิภาคีหรือพหุภาคี ล้วนสนับสนุนเป้าหมายของ FTAAP 

ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน (AEC) 2015 ฝันที่ยังไม่เป็นจริง (ตอนจบ)

ทั้งภาครัฐ เอกชน ประชาชนทั่วไปกำลังเตรียมรับการมาของ AEC แต่ถ้าไม่เกิด AEC ตามแผนที่กำหนดไว้เมื่อถึงสิ้นปี 2015 ย่อมส่งผลกระทบทางลบ ประเด็นสำคัญจึงอยู่ที่ทุกฝ่ายจำต้องปรับความเข้าใจและปรับแผน ติดตามแผนพัฒนาประชาคมอาเซียนหลังปี 2015 ฉบับใหม่ที่น่าจะประกาศในเดือนพฤศจิกายนนี้ หรือไม่ก็เมษายนปีหน้า

ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน (AEC) 2015 ฝันที่ยังไม่เป็นจริง (ตอนแรก)

ตลอดหลายปีที่ผ่านมา สังคมไทยให้ความสำคัญกับการมาถึงของประชาคมอาเซียนในปี 2015 หลายภาคส่วนทั้งเอกชน ราชการต่างเร่งเตรียมตัว เพื่อรองรับการมาถึงของประชาคมอาเซียน โดยเฉพาะประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน บทความนี้ (แบ่งออกเป็น 2 ตอน) จะนำเสนอว่าเมื่อถึงสิ้นปี 2015 อาจไม่เกิดประชาคมอาเซียน หรือเกิดประชาคมอาเซียนแต่จะไม่เป็นไปตามแผนเดิมที่ประกาศไว้

ข้อคิดจากการชุมนุมประท้วงของชาวเวียดนามต่อกรณีแท่นขุดเจาะจีน

เมื่อประเทศถูกรุกราน ละเมิดอธิปไตย ประชาชนสมควรที่จะแสดงออกซึ่งความรักชาติ การชุมนุมประท้วงเป็นการแสดงพลังอย่างหนึ่ง ด้วยการรู้จักแยกแยะ ไม่เหมารวม นอกจากนี้การแสดงความรักชาติสามารถกระทำได้ในหลากหลายรูปแบบ ไม่จำต้องเป็นการชุมนุมประท้วงเพียงอย่างเดียว เป็นไปได้ไหมหากจะใช้พลังในทางสร้างสรรค์ ที่ก่อประโยชน์ทั้งต่อตัวเอง ต่อครอบครัว สังคมและประเทศชาติ

แท่นขุดเจาะ HYSY981 ของจีนโจทย์ของเวียดนาม และข้อเสนอทางออก

ถ้ามองว่าการติดตั้งแท่นขุดเจาะเป็นเรื่องของ “การละเมิดอธิปไตย” จะกลายเป็นโจทย์ยาก แต่ถ้ามองว่าความขัดแย้งรอบนี้มีต้นเหตุจาก “แท่นขุดเจาะ” จะกลายเป็นโจทย์ว่าย และหากมองว่าเป็นเรื่องการช่วงชิงอิทธิพลทางการเมืองระหว่างประเทศในระดับภูมิภาคนั้นเป็นโจทย์ซับซ้อน ประเทศที่เกี่ยวข้องควรระมัดระวังผลต่อมุมมองของประเทศอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องทั้งหมด

จีนเดินหน้าต่อต้านระเบียบโลกตะวันตก สร้างระเบียบโลกใหม่

สถานการณ์ตึงเครียดในทะเลจีนใต้จำต้องมองกรอบที่กว้างกว่าอาเซียน เกี่ยวข้องกับท่าทีของสหรัฐกับญี่ปุ่น ที่รัฐบาลอาเบะเพิ่งประกาศต้องการแสดงภาวะผู้นำเหนือภูมิภาคเอเชียแปซิฟิก จีนคงต้องการเตือนอาเซียนว่าอาเซียนควรร่วมมือกับจีน อยู่ร่วมกับจีนอย่างฉันท์มิตรมากกว่าที่จะเข้าพวกกับสหรัฐ ญี่ปุ่น เป็นหนึ่งในแนวทางต่อต้านยุทธศาสตร์ Pivot to Asia

ความร่วมมือคู่ความอ่อนไหวในความสัมพันธ์ระหว่างรัฐบาลโอบามากับนาจิบ

รัฐบาลสหรัฐกับรัฐบาลมาเลเซียได้ตกลงยกระดับความสัมพันธ์ทวิภาคีสู่ระดับ “ความเป็นหุ้นส่วนรอบด้าน” แต่ความรอบด้านมีความอ่อนไหวที่แฝงอยู่มากมาย ไม่ใช่เรื่องง่ายที่มาเลเซียจะเป็นพันธมิตรสหรัฐ เว้นเสียแต่รัฐบาลสหรัฐจะยอมปิดตาข้างหนึ่ง ยอมให้รัฐบาลมาเลย์บริหารประเทศตามที่เห็นสมควร รวมทั้งเรื่อง “ภูมิบุตร”

การพัวพันของอาเซียนกับทางออกของ ADIZ

การประกาศเขตแสดงตนเพื่อการป้องกันภัยทางอากาศ หรือ ADIZ ของจีนเหนือน่านฟ้าทะเลจีนตะวันออก แม้อาเซียนไม่เกี่ยวข้องโดยตรง แต่ทำให้ชาติสมาชิกบางประเทศมีความกังวลไม่น้อย เมื่อคิดว่าในวันข้างหน้าจีนจะมีเขตแสดงตนในทะเลจีนใต้ อีกทั้งญี่ปุ่นพยายามดังอาเซียนเข้ามาเกี่ยวข้องด้วย ทางออกที่ดีของเรื่องนี้อยู่ที่การวางแนวปฏิบัติเพื่อลดความหวาดระแวง ป้องกันเหตุร้ายไม่คาดฝัน

ผลประโยชน์แห่งชาติร่วมและการขัดแย้งกรณีออสเตรเลียดักฟังอินโดนีเซีย

อินโดนีเซียกลายเป็นอีกประเทศที่มีปัญหากับการสอดแนมดักฟังโทรศัพท์ผู้นำประเทศ รัฐบาลยูโดโยโน แสดงท่าทีแข็งกร้าวทั้งทางวาจาอื่นๆ เพราะกระทบต่อความมั่นคง กระทบต่อผลประโยชน์แห่งชาติ แต่รัฐบาลแอบบอตต์ยืนยันว่าการสอดแนมเป็นเรื่องปกติ ปกป้องผลประโยชน์แห่งชาติของตนเช่นกัน ท่ามกลางวิวาทะพบว่าทั้งสองรัฐบาลยังรักษาความร่วมมือส่วนใหญ่ไว้ และเป็นเรื่องการตอบสนองผลประโยชน์ทางการเมืองภายในประเทศมากกว่า

ข้อเสนอ 7ยุทธศาสตร์ผลักดันสัมพันธ์จีน-อาเซียน

นายหลี่ เค่อเฉียง นายกรัฐมนตรีจีน ประกาศข้อเสนอ 7 ยุทธศาสตร์เพื่อยกระดับความเป็นหุ้นส่วนเชิงยุทธศาสตร์จีน- อาเซียน (China-Asean strategic partnership) เป็นจุดเปลี่ยนอีกครั้งของความสัมพันธ์จีน-อาเซียน และน่าจะสร้างความเปลี่ยนแปลงได้ไม่น้อยในอีก 10 ปีข้างหน้า รวมทั้งความสัมพันธ์ระหว่างจีนกับชาติสมาชิกอาเซียนแต่ละประเทศ

ติมอร์-เลสเต จะเป็นสมาชิกอาเซียนลำดับที่ 11หรือไม่

มีผู้ตั้งคำถามว่าติมอร์-เลสเต จะเป็นสมาชิกอาเซียนลำดับที่ 11 หรือไม่ คำตอบเรื่องนี้ขึ้นอยู่กับว่าประเทศติมอร์จะสามารถปฏิบัติตามหลักเกณฑ์เงื่อนไขการรับสมาชิกตามกฎบัตรอาเซียนหรือไม่ คำตอบที่ตรงประเด็นกว่านั้นคือขึ้นอยู่กับความพยายามของติมอร์-เลสเตในการสร้างประเทศให้เจริญรุ่งเรือง สมกับเป็นรัฐสมัยใหม่ที่พร้อมจะก้าวไปกับชาติสมาชิกอาเซียนอื่นๆ

เสียงเรียกร้องรัฐบาลอินโดนีเซียยุติอุดหนุนราคาน้ำมัน

ประเทศอินโดนีเซียดำเนินนโยบายอุดหนุนราคาน้ำมันเกือบ 5 ทศวรรษแล้ว ก่อให้เกิดปัญหาขาดดุลงบประมาณ รัฐต้องตัดงบประมาณเพื่อใช้พัฒนาประเทศ ช่วยเหลือประชาชนด้านการศึกษา การรักษาโรค สวัสดิการเพื่อสังคม ด้วยเป้าหมายช่วยเหลือคนจน แต่งานวิจัยจำนวนมากชี้ว่าคนรวยต่างหากที่ได้ประโยชน์มากกว่า

ข้อเสียจากนโยบายเชื้อสายนิยมในมาเลเซียและข้อโต้แย้ง

สังคมมาเลเซียมีการถกเถียงอย่างต่อเนื่องว่ารัฐบาลดูแลเอาใจใส่พลเมืองทุกเชื้อสายอย่างเท่าเทียมกันหรือไม่ เป็นเหตุของการแข่งขันทางการเมือง สังคมแบ่งแยก ทั้งๆ ที่รัฐบาลยืนยันมาโดยตลอดว่ามีนโยบายส่งเสริมความเท่าเทียมแก่ทุกคน

เต็งเส่งจับมือโอบามา ปฏิรูปเมียนมาร์สู่ประชาธิปไตย

ความสัมพันธ์ระหว่างรัฐบาลเมียนมาร์กับรัฐบาลโอบามาขยับขึ้นอีกขั้น เมื่อประธานาธิบดีเต็ง เส่งเยือนทำเนียบขาวพบประธานาธิบดีโอบามา สองผู้นำยืนยันปฏิรูปเมียนมาร์สู่ประชาธิปไตย ท่ามกลางเสียงวิพากษ์จากนักสิทธิมนุษยชน

ความฮึกเหิมของแนวร่วมฝ่ายค้านมาเลเซียและข้อโต้แย้ง
ภายใต้การนำของนายอัลวาร์ อิบราฮิมทำให้แนวร่วมฝ่ายค้านให้ได้ที่นั่งในสภาเพิ่มขึ้นถึง 3 เท่าตัวในการเลือกตั้งทั่วไปในปี 2008 เป็นจุดเริ่มต้นทำให้ประชาชนที่สนับสนุนแนวร่วมฯ เชื่อว่าพวกเขามีโอกาสโค่นล้มการบริหารประเทศที่พรรคอัมโนเป็นแกนนำตลอด 56 ปี แต่ความหวังนั้นมีอุปสรรค ปัญหาหลายประการ

จัดการข้อพิพาททะเลจีนใต้ จัดการข้อพิพาทอาเซียน
ข้อพิพาททะเลจีนใต้ (ฟิลิปปินส์) เป็นปัญหาที่แก้ไม่ตกยืดเยื้อมานานหลายทศวรรษ ในมุมหนึ่งอาจมองว่าไม่ค่อยมีความคืบหน้า เป็นการเจรจาที่ไร้ที่สุดสิ้น แต่ภายใต้สภาพดังกล่าวชาติสมาชิกอาเซียนอยู่ด้วยกันอย่างสันติ อยู่กับจีนอย่างสงบสุข เป็นการบริการจัดการข้อพิพาททั้งภายในอาเซียนด้วยกันและระหว่างอาเซียนกับจีน

ถอดรหัสสุนทรพจน์สองเลขาธิการอาเซียน

สุนทรพจน์ของเลขาธิการอาเซียนคนเก่ากับคนปัจจุบันมีความเหมือนและต่างกันอย่างไร ให้คิดสำคัญประการใด

สหรัฐฯ สามารถใช้ TPP เพื่อปิดล้อมจีนได้หรือไม่
มีการวิพากษ์วิจารณ์หนาหูว่าเป้าหมายสำคัญประการหนึ่งที่สหรัฐอเมริกาหวังจากความตกลงหุ้นส่วนยุทธศาสตร์ทางเศรษฐกิจภาคพื้นแปซิฟิก คือเพื่อสกัดกั้น ปิดล้อม อิทธิพลของจีนต่อภูมิภาคเอเชียแปซิฟิกและต่อโลก

โรฮิงญาโจทย์ของรัฐบาลเมียนมาร์ที่กำลังปฏิรูปประเทศ

ประธานาธิบดีเต็ง เส่ง เข้าใจสถานการณ์เป็นอย่างดี ได้กล่าวว่า “ในขณะที่นานาชาติจับจ้องการการเปลี่ยนผ่านมาสู่ระบอบประชาธิปไตย ความวุ่นวายอาจทำให้ภาพลักษณ์ของประเทศเสื่อมเสีย”

สหรัฐฯ เชิญเมียนมาร์มาร่วมงานคอบร้าโกลด์โอกาสกระชับความสัมพันธ์

การสร้างความสนิทสนมระหว่างบุคคลเป็นเรื่องสำคัญ ความสัมพันธ์ส่วนตัวที่ดีย่อมช่วยสร้างบรรยากาศที่ดี แล้วสิ่งดีๆ อื่นๆ จะตามมา

------------------------------

รายชื่อบทความชุดเข้าใจอาเซียน

            บทความชุด ‘เข้าใจอาเซียน’ นำเสนอเรื่องราวของอาเซียนหลากหลายแง่มุม มุ่งให้เข้าใจอย่างเป็นระบบ เหมาะสำหรับผู้สนใจทั่วไป ผู้สนใจเชิงวิพากษ์วิจารณ์ และเหมาะสำหรับผู้ที่สนใจเรื่องราวของอาเซียนอย่างจริงจัง เลือกประเด็นที่น่าสนใจและควรเข้าใจเพื่อเป็นพื้นฐานสำหรับการศึกษาในระดับวิชาการ

            หากท่านใดมีข้อเสนอแนะหรือสนใจประเด็นใดสามารถติดต่อผ่าน Facebook ที่ Chanchai CK

            รายชื่อบทความ: บทความจะมีจำนวนเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ จัดเรียงลำดับตามเนื้อหาก่อนหลัง

บทความ 1 เข้าใจอาเซียน ตอน: กำเนิดอาเซียน

อาเซียนก่อตั้งมาเกือบ 50 ปีแล้ว อาเซียนมีความร่วมมือหลากหลายด้าน แต่อะไรเป็นจุดเริ่มต้นหรือวัตถุประสงค์สำคัญเมื่อเริ่มแรกก่อตั้ง

ได้รับการเผยแพร่ผ่าน ศูนย์ข้อมูลข่าวสารอาเซียน กรมประชาสัมพันธ์ เมื่อวันที่ 31 ม.ค. 2556 http://www.aseanthai.net/ewt_news.php?nid=402&filename=index_2

บทความ 2 เข้าใจอาเซียน ตอน: ทำไมอาเซียนจึงมีสมาชิกสิบประเทศ

ทุกคนทราบว่าอาเซียนมีชาติสมาชิกสิบประเทศ แต่แรกเริ่มมีเพียงห้าประเทศ ต่อมารวมเอาประเทศในภูมิภาคเข้ามาอีกห้าประเทศ อะไรคือเหตุผลของการเพิ่มจำนวนสมาชิก

บทความ 3 เข้าใจอาเซียน ตอน: อาเซียนอยากมีสมาชิกมากกว่าสิบประเทศหรือไม่

บทความนี้อธิบายว่าทำไมอาเซียนจึงไม่ขยายจำนวนมากกว่าที่เป็นอยู่ ทั้งๆ ที่มีประเทศขอเข้าร่วมกลุ่มบทความ 4 เข้าใจอาเซียน ตอน: ความสำคัญของการศึกษาวิถีอาเซียน

อาเซียนมีลักษณะเฉพาะของตน ถูกขนานนามว่าเป็น “วิถีอาเซียน” (ASEAN way) การศึกษาอาเซียนควรเข้าใจวิถีอาเซียนก่อน บทความนี้อธิบายความสำคัญของการศึกษาวิถีอาเซียน

บทความ 5 เข้าใจอาเซียน ตอน: ลักษณะวิถีอาเซียน

บทความนี้อธิบายจำแนกลักษณะวิถีอาเซียน อธิบายแต่ละลักษณะโดยสังเขป

บทความ 6 เข้าใจอาเซียน ตอน: การใช้ประโยชน์จากลักษณะวิถีอาเซียน

บทความนี้อธิบายการใช้ประโยชน์จากลักษณะวิถีอาเซียน โดยเฉพาะเพื่อการศึกษา วิจัย

บทความ 7 เข้าใจอาเซียน ตอน:ควรเรียกพม่าหรือเมียนมาร์

คนจำนวนมากยังติดปากเรียกว่า “พม่า” แม้รัฐบาลเมียนมาร์ขอให้เรียกชื่อประเทศตนว่า “เมียนมาร์” แต่บางคนบางประเทศยืนยันเรียกชื่อเดิม เหตุใดจึงเป็นเช่นนั้น

------------------------------------------------