มาเรียโน ราโคยถูกร้องข้อหาคอร์รัปชั่น

ตลอดสัปดาห์ที่ผ่านมาประเทศสเปนตกเป็นข่าวอีกครั้ง คราวนี้ไม่ใช่เรื่องสภาพเศรษฐกิจย่ำแย่ อัตราคนว่างงานเพิ่มทะลุร้อยละ 26 หรือรัฐบาลประกาศแผนรัดเข็มขัดเพิ่มเติม ตัวนายกรัฐมนตรีมาเรียโน ราโคยและแกนนำพรรค Popular Party หลายคนถูกกล่าวหามีส่วนกระทำทุจริตคอร์รัปชั่น

สำหรับชาวสเปนแล้วพวกเขาไม่แปลกใจเพราะประชาชนกว่าร้อยละ 85 เชื่อว่าประเทศมีการคอร์รัปชั่น “อย่างกว้างขวางมาก” หรือ “ค่อนข้างมาก” ผลสำรวจของ Center of Sociological Research ที่กระทำเมื่อกลางปี 2011 ยังพบว่าอีกร้อยละ 0.2 เท่านั้นที่เชื่อว่าประเทศมีคอร์รัปชั่นเพียงเล็กน้อย

ผลสำรวจข้างต้นสอดคล้องกับข้อมูลขององค์กรเพื่อความโปร่งใสนานาชาติ (Transparency International) ที่ให้คะแนนความเชื่อถือต่อพรรคการเมืองสเปนต่ำมาก ระบุว่าเป็นหนึ่งในประเทศที่มีนักการเมืองขี้ฉ้อ ให้คะแนนคอร์รัปชั่นจากนักการเมือง 4.4 จากคะแนนสูงสุดที่ 5 (คะแนนสูงหมายถึงคอร์รัปชั่นมาก)

กรณีดังกล่าวกลายเป็นข่าวดังเมื่อหนังสือพิมพ์เอล ปาอีส สื่อรายสำคัญของสเปนเป็นผู้แฉเรื่องนี้โดยตีพิมพ์เอกสารบัญชีลับที่เขียนด้วยลายมือของนายลูอีส บาร์เซนัส อดีตเหรัญญิกพรรค เนื้อหาส่วนหนึ่งของเอกสารระบุการจ่ายเงินแก่เจ้าหน้าที่ระดับแกนนำพรรคหลายคนตั้งแต่ปี 1990 การใช้จ่ายในทางอื่นๆ โดยไม่ได้แจ้งให้ศาลทราบ และระบุแหล่งที่มาของเงินว่ามาจากบริษัทหรือนักธุรกิจคนใด ข้อมูลส่วนใหญ่ชี้ว่าละเมิดกฎหมายเงินอุดหนุนพรรคการเมือง เอกสารลับยังแสดงให้เห็นว่านายกรัฐมนตรีราโคยได้รับเงินกว่า 332,000 ยูโรช่วงระหว่างปี 1987-2008

ด้านนายลูอีส บาร์เซนัสปฏิเสธว่าลายมือในเอกสารไม่ใช่ลายมือของตน เช่นเดียวกับที่นายอัลวาโร ลาปัวร์ตา อดีตเหรัญญิกพรรคอีกคนหนึ่งออกมายืนยันว่าพรรคไม่เคยมีบัญชีลับที่ลงเงินบริจาคและการแจกจ่ายให้สมาชิกพรรค ไม่มีบัญชีที่จดบันทึกเงินที่บริษัทเอกชนบริจาคเกินกฎหมายกำหนด

ขณะนี้เจ้าพนักงานกำลังสอบสวนตามคำสั่งของสำนักงานอัยการต่อต้านคอร์รัปชั่น และคณะตรวจสอบทุจริตจะตัดสินใจก่อนวันอีสเตอร์ (ประมาณต้นเดือนเมษายน) เพื่อสรุปว่าจะฟ้องศาลสูงหรือไม่

ตามระบบศาลยุติธรรมของสเปนคาดว่าต้องกินเวลาหลายปีกว่าที่ศาลจะพิพากษาว่ามีความผิดหรือไม่ ดังนั้นผู้เชี่ยวชาญบางคนจึงเห็นว่านายกฯ ราโคยไม่จำต้องลาออกจากตำแหน่งแต่ประการใด รัฐบาลยังสามารถทำหน้าที่ต่อท่ามกลางการประท้วงจากประชาชน ทั้งนี้ทั้งนั้นไม่รวมที่สื่อสเปนมักวิพากษ์วิจารณ์ความโปร่งใสของระบบยุติธรรมเสมอ

ผลจากข้อกล่าวหาดังกล่าวทำให้อัตราดอกเบี้ยพันธบัตรสเปนในสัปดาห์ที่ผ่านมาเพิ่มสูงขึ้น แต่นักวิเคราะห์บางคนกลับเห็นว่าสถานการณ์จากประเทศสเปนไม่กระทบต่อตลาดเงินมากนัก หากวิกฤตยูโรโซนจะหวนกลับมาอีกรอบน่าจะมาจากปัจจัยอื่นๆ มากกว่า

รวมความแล้วลำพังข่าวอื้อฉาวของนายกรัฐมนตรีมาเรียโน ราโคยและแกนนำพรรคของท่านไม่น่าจะส่งผลต่อเศรษฐกิจ ความเชื่อมั่นของนักลงทุนมากนัก เป็นเพียงแรงกระเพื่อมที่จะเกิดขึ้นเป็นระยะๆ

แต่หากพิจารณาโดยมองรากฐานเศรษฐกิจ “คอร์รัปชั่นกับเศรษฐกิจที่เติบโตยั่งยืนวิ่งสวนทางกันเสมอ” ความอ่อนแอทางเศรษฐกิจของสเปนที่พูดกันตลอดหลายปีที่ผ่านมาสะท้อนความอ่อนแอของฝ่ายการเมืองในปัจจุบัน เรื่องนี้ถ้าจะมองในแง่บวกอีกก็คงต้องตีความว่าไม่ว่าเหตุทุจริตครั้งนี้เป็นจริงหรือไม่ก็คงไม่กระทบต่อเศรษฐกิจสเปนเท่าไรนัก
ถ้ามองในระยะยาว ความเห็นของประชาชนที่มีต่อนักการเมืองสะท้อนว่าพวกเขาไม่มั่นใจว่านักการเมืองไม่ว่าสังกัดพรรคใดตั้งใจอาสาทำงานเพื่อบ้านเมืองหรือไม่ กลายเป็นคำถามว่าเศรษฐกิจสเปนจะฟื้นและเติบโตอย่างยั่งยืนหรือไม่ ความเข้าใจเช่นนี้ย่อมช่วยคาดการณ์อนาคตของสเปนได้ไม่มากก็น้อย

และจากเหตุเรื่องอื้อฉาวครั้งนี้ องค์กรเพื่อความโปร่งใสนานาชาติออกมาเรียกร้องอีกครั้งขอให้รัฐสภาสเปนพิจารณาผ่านร่างกฎหมายต่อต้านคอร์รัปชั่นที่ถูกเลื่อนพิจารณามาโดยตลอด

เรื่องราวที่นายกรัฐมนตรีมาเรียโน ราโคยถูกข้อกล่าวหาทุจริตคอร์รัปชั่นจึงเป็นเพียงภูเขาน้ำแข็งที่โผล่ขึ้นมาให้เห็นเหนือน้ำเท่านั้น เป็นเพียงส่วนหนึ่งที่สะท้อนรากปัญหาเศรษฐกิจประเทศ

8 กุมภาพันธ์ 2013

ชาญชัย คุ้มปัญญา

------------------------

บรรณานุกรม:

1. Soeren Kern, Why Corruption Reigns in Spain, July 13, 2011, http://soerenkern.com/web/?p=700

2. Rajoy on slush fund: “It is all untrue, except for some things”, EL PAÍS, 4 February 2013, http://elpais.com/elpais/2013/02/04/inenglish/1359996476_669894.html

3. PP secret accounts man faces anticorruption prosecutor’s questions, EL PAÍS, 6 February 2013, http://elpais.com/elpais/2013/02/06/inenglish/1360157612_782800.html

4. Former PP treasurer Lapuerta denies existence of secret party accounts, EL PAÍS, 7 February 2013, http://elpais.com/elpais/2013/02/07/inenglish/1360240760_398674.html

5. Spanish party treasurer grilled as corruption scandal grows, The Independent, 6 February 2013, http://www.independent.co.uk/news/world/europe/spanish-party-treasurer-grilled-as-corruption-scandal-grows-8483926.html

6. Stefanie Müller, Struggling Spain looks to tackle corruption, Deutsche Welle, 4 February 2013, http://www.dw.de/struggling-spain-looks-to-tackle-corruption/a-16566305l

7. Spanish corruption scandal rumbles on as euro economy 'turns corner' - as it happened, The Guardian, 7 February 2013, http://www.guardian.co.uk/business/2013/feb/05/eurozone-crisis-spain-corruption-rajoy-markets

8. Alejandro Moreno, Corruption and Democracy: A Cultural Assessment, http://www.worldvaluessurvey.org/wvs/articles/folder_published/publication_526/files/5_Moreno.pdf

9. SPAIN: WHY TRANSPARENCY IS THE BEST POLICY, Transparency International, 6 February 2013, http://www.guardian.co.uk/business/2013/feb/05/eurozone-crisis-spain-corruption-rajoy-markets

----------------------