สถานการณ์โลก

แคว้นคาตาโลเนียคิดแยกตัวออกจากประเทศสเปน 30 กันยายน 2012 ชาญชัย ข้อมูลบทความนี้ส่วนใหญ่นำมาจาก Spain crisis fuels Catalan separatist sentiment เขียนโดย JOSEPH WILSON  ของสำนักข่าว  Associated Press วันที่ 30 กันยายน 2102             คาตาโลเนียเป็นแคว้นใหญ่อันดับสองของสเปน เป็นเมืองอุตสาหกรรมและร่ำรวยที่สุดของประเทศ ปัจจุบันมีอำนาจปกครองตนเองในระดับหนึ่งอยู่แล้ว ชาวคาตาลันยังคงภาษาพูดของตนเอง             วิกฤตเศรษฐกิจเป็นต้นเหตุให้ชาวคาตาลันจำนวนมากคิดแยกตัวออกจากสเปนอีกครั้ง เพราะเชื่อว่าจะเป็นประโยชน์แก่พวกตนมากกว่า             มาตรการรัดเข็มขัดของรัฐบาลสเปนยิ่งกระตุ้นเร้าให้คิดแยกตัวออก             แคว้นจะจัดเลือกตั้งทั่วไปในวันที่ 25 พฤศจิกายน นายแอตตรู มาส ( Artur Mas ) ประธานาธิบดีแคว้น สังกัดพรรคชาตินิยมขวากลางเชื่อว่าพรรคของตนจะได้ที...

29 กันยายน 2012 ชาญชัย สุนทรพจน์ของประธานาธิบดีบารัก โอบามาต่อที่ประชุมสมัชชาสหประชาชาติครั้งล่าสุดเมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมาสามารถวิเคราะห์ได้ในหลายมิติ บทวิเคราะห์นี้ตั้งอยู่ในกรอบ ‘ การเอื้อประโยชน์แก่ปธน.โอบามาในการหาเสียงเลือกตั้ง ’ ซึ่งใกล้วันเลือกตั้งเข้ามาทุกทีแล้ว  ข้อสังเกตประการแรก คือ สุนทรพจน์ดังกล่าวพูดในกรอบสถานการณ์ในภูมิภาคตะวันออกกลาง หรือมุสลิมอาหรับเป็นหลัก ไม่เอ่ยถึงประเด็นความมั่นคงอื่นๆ ไม่เอ่ยถึงจีน ไม่แตะเรื่องสถานการณ์เศรษฐกิจโลก ปัญหาเศรษฐกิจต่างๆ ทั้งๆ ที่เรื่องเหล่านี้สำคัญต่อผลประโยชน์ของสหรัฐฯ มากกว่าและเป็นประเด็นปัจจุบันเช่นกัน เป็นไปได้ว่าในเวลาจำกัด ปธน.โอบามาเลือกพูดเพียงหมวดเดียว โดยไม่สนใจว่าเกี่ยวข้องกับผลประโยชน์แห่งชาติมากที่สุดหรือไม่ สุนทรพจน์เริ่มด้วยการสดุดีเอกอัครราชทูตสหรัฐฯ ประจำเมืองเบงกาซี ประเทศลิเบียว่าเป็นผู้ที่เสียสละทำงานหนัก เป็นที่รักของชาวลิเบีย ปธน.โอบามาแปรวิกฤตเหตุการณ์เผาโจมตีสถานกงสุลเบงกาซีเป็นโอกาสว่าสหรัฐฯ มีสัมพันธ์อันดีกับรัฐบาลลิเบียที่จัดตั้งตามระบอบประชาธิปไตย รัฐบาลลิเบียไม่ต้องรับผิดชอบต่อเหตุดั...

26 กันยายน 2012 ชาญชัย             ข้อพิพาทหมู่เกาะเตียวหยู/เซนกากุ เป็นประเด็นในสื่อระหว่างประเทศอีกครั้ง รอบนี้ตัวละครเปลี่ยนแปลงบางส่วน คือเป็นการตอบโต้ระหว่างญี่ปุ่นกับไต้หวัน             ไต้หวันเป็นอีกประเทศหนึ่งที่อ้างสิทธิเหนือหมู่เกาะเหนือน่านน้ำบริเวณดังกล่าว เคยมีปัญหากับญี่ปุ่นในเรื่องนี้หลายครั้ง ครั้งล่าสุดดูเหมือนไต้หวันจะออกโรงช้าเล็กน้อยแม้ก่อนหน้านี้รัฐบาลจีนจะเรียกร้องให้ไต้หวันออกมาร่วมกับจีนต่อต้านการอ้างสิทธิของญี่ปุ่น             เหตุการณ์รอบล่าสุดเกิดขึ้นเมื่อทางการไต้หวันประกาศว่ากองเรือประมงเอกชนหลายสิบลำจะเข้าไปทำประมงในน่านน้ำเกาะเตียวหยู เป็นการทำประมงที่ชาวประมงไต้หวันกระทำมานานจนถือว่าเป็นประเพณีอย่างหนึ่ง [ เทียบเคียงกับชาวนาไทยที่ลงมือทำนาเมื่อเข้าฤดูทำนา ] โดยทางการจะส่งเรือลาดตระเวนยามฝั่งร่วมเดินทางไปด้วย ( Taipei Times ) รัฐบาลญี่ปุ่นย่อมเห็นว่าพฤติกรรมของไต้หวันคือความตั้งใ...

24 กันยายน 2012 ชาญชัย             จากเหตุมุสลิมประท้วงภาพยนตร์ลบหลู่ศาสนา จนเกิดเหตุเผาสถานกงสุลสหรัฐฯ ประจำเมืองเบงกาซี เอกอัครราชทูตสหรัฐฯ นายคริสโตเฟอร์ สตีเว่นส์ พร้อมกับเจ้าหน้าที่ชาวอเมริกันอีก 3 คนเสียชีวิตในบริเวณสถานกงสุล             ในแง่มุมการลบหลู่ศาสนาคือเรื่องหนึ่ง ส่วนการที่สถานกงสุลถูกโจมตี เรื่องนี้ในวงการทูตการเมืองระหว่างประเทศถือเป็นเรื่องร้ายแรงมาก รัฐบาลโอบามาไม่อาจนิ่งเฉย เพราะสถานกงสุลถือว่าเป็นดินแดนภายใต้อาณัติของสหรัฐฯ ถูกบุกเผาทำลาย เอกอัครราชทูตผู้มีฐานะเป็นตัวแทนประเทศพร้อมกับเจ้าหน้าที่ชาวอเมริกันอีก 3 นายเสียชีวิต ถ้าเป็นยุคสมัยก่อนๆ อาจใช้เหตุนี้เป็นชนวนก่อสงครามระหว่างประเทศ จึงไม่แปลกที่รัฐบาลสหรัฐฯ ประกาศจะตามล่า หาตัวผู้กระทำผิดมาเข้ากระบวนการยุติธรรม กลายเป็นจุดด่างพร้อยต่อผลงานด้านการต่างประเทศของประธานาธิบดีบารัค โอบามา กลุ่มติดอาวุธอันซาร์ อัลชาเรีย ( Ansar al-Sharia) เป็นกลุ่มหนึ่งที่ตั้งอยู่ในเมืองเบงกาซี ถูกกล่าวหาว่าเ...

การชุมนุมประท้วงภาพยนตร์หมิ่นศาสนาจะยุติอย่างไร 22 กันยายน 2012 ชาญชัย จากวีดีโอดูหมิ่นศาสนา ‘Innocence of Muslims’ กลายเป็นเหตุมุสลิมทั่วโลกลุกขึ้นประท้วง การชุมนุมในประเทศส่วนใหญ่เป็นไปโดยเรียบร้อย บางประเทศบางแห่งเกิดความรุนแรงมีผู้บาดเจ็บเสียชีวิต กรณีที่เกิดความรุนแรงเมื่อวันศุกร์คือที่ประเทศปากีสถาน รัฐบาลสหรัฐฯ ประกาศล่วงหน้าเตือนไม่ให้ชาวอเมริกันเดินทางไปประเทศดังกล่าวโดยไม่จำเป็นเพื่อความปลอดภัยของตนเอง สถานทูต องค์กรของสหรัฐฯ ต่างๆ ผิดทำการชั่วคราว สถานการณ์ในปากีสถานเมื่อวันศุกร์เป็นกรณีที่น่าสนใจ ด้วยความเป็นรัฐอิสลาม ชาวมุสลิมมีหน้าที่ต้องปกป้องศาสนา รัฐบาลปากีสถานประกาศให้วันศุกร์ที่ 21 เป็นวันหยุดพิเศษ เป็นวัน ‘The Day of Love for Prophet (PBUH)’ หวังให้ประชาชนทั่วประเทศประท้วงภาพยนตร์ลบหลู่ศาสนาด้วยความสงบ แต่เหตุประท้วงหลายเมืองทั่วประเทศลงเอยด้วยมีผู้เสียชีวิต 20 ราย คนบาดเจ็บเข้าโรงพยาบาลมากกว่า 200 คน เหตุเสียชีวิตส่วนใหญ่เกิดที่นครการาจี การตะลุมบอนระหว่างเจ้าหน้าที่ตำรวจกับผู้ประท้วงเกิดขึ้นเมื่อกลุ่มผู้ประท้วงพยายามมุ่งหน้าไปยังสถานกงสุลสหรัฐฯ เจ้า...

21 กันยายน 2012 ชาญชัย ทันทีที่เกิดเหตุมุสลิมประท้วงสหรัฐฯ เผากงสุลสหรัฐฯ ประจำเมืองเบงกาซี นายมิตต์ รอมนีย์ออกมากล่าวโจมตีประธานาธิบดีบารัค โอบามาว่าเป็นผู้นำประเทศที่อ่อนแอ ทันที ( AP ) ไม่น่าจะผิดถ้าจะคิดว่าในยามที่นายรอมนีย์ยังไม่สามารถหักปธน.โอบามาด้วยประเด็นด้านเศรษฐกิจ ประเด็นภายในประเทศ จึงฉวยเรื่องนี้ขึ้นมาเป็นประเด็นโจมตีแทน คิดอีกแบบที่เรียบง่ายกว่าคือ นายรอมนีย์ย่อมต้องใช้ทุกโอกาสที่มีเพื่อบั่นทอนคะแนนเสียงของปธน.โอบามา เรื่องก็ตรงไปตรงมาอย่างนี้ ยุทธศาสตร์ที่นายรอมนีย์ใช้คือ กระตุ้นเลือดรักชาติของคนอเมริกัน ซึ่งใช้ได้ผลเสมอไม่ว่าจะที่ประเทศสหรัฐฯ หรืออีกหลายประเทศทั่วโลก (มีให้เห็นในข่าวอยู่เสมอ) เบื้องหลังของการกล่าวโจมตีรัฐบาลโอบามาว่าใช้นโยบายที่อ่อนแอ คือการโยงทางความคิดว่าปธน.โอบามากำลังทำให้ประเทศอ่อนแอด้วย วิธีนี้จะสร้างความไม่พอใจแก่คนอเมริกันจำนวนมากที่ภูมิใจประเทศของตนว่ายิ่งใหญ่             ปธน.โอบามาโต้กลับทันควัน “ดูเหมือนว่า [ นายรอมนีย์ ] มีแนวโน้มที่จะ ยิงก่อนเล็งทีหลัง ” ( AP ) ...

18 กันยายน 2012 ชาญชัย             คำเตือนจากกรุงปักกิ่งถึงกรุงโตเกียวรอบใหม่เกิดขึ้นหลังรัฐบาลญี่ปุ่นเข้าซื้อเกาะ 3 เกาะของหมู่เกาะเซนกากุหรือที่คนจีนเรียกว่าหมู่เกาะเตียวหยูจากชาวญี่ปุ่นรายหนึ่งที่อ้างถือสิทธิ์ 3 เกาะดังกล่าว จนถึงวันนี้ทั้งสองประเทศยังไม่มีข้อยุติเหนือข้อพิพาทดังกล่าว ไม่อาจชี้ชัดว่าใครคือเจ้าของกันแน่ สื่อ People's Daily กระบอกเสียงของรัฐบาลจีนเสนอข่าวในย่อหน้าแรกว่า “หลังเสร็จจากขโมยเกาะ ญี่ปุ่นอาจใช้หมู่เกาะเตียวหยูเป็นจุดแบ่งพื้นผิวใต้ทะเลจีนตะวันออก ประกาศเขตเศรษฐกิจพิเศษ 200 ไมล์ทะเล เพื่ออ้างความเป็นเจ้าของเหนือทรัพยากรน้ำมันและก๊าซธรรมชาติ” ภายใต้พื้นที่เขตเศรษฐกิจดังกล่าว ( People's Daily ) ก่อนหน้านี้ ประธานาธิบดีหู จิ่นเทา ได้เตือนนายกรัฐมนตรีญี่ปุ่นโยชิฮิโกะ โนดะ แล้วว่า “ ไม่ว่าญี่ปุ่นจะซื้อหมู่เกาะ [ เตียวหยู ] ด้วยวิธีการใดถือว่าไม่ชอบด้วยกฎหมายและเป็นโมฆะ ประเทศจีนจะต่อต้านถึงที่สุด ” ( Reuters )             ล่าสุดสื่อ People'...

15 กันยายน 2012 ชาญชัย จากภาพยนตร์ ‘Innocence of Muslims’ ที่มีเนื้อหาลบหลู่ศาสนาอิสลาม แต่งและสร้างโดยนายแซม เบซิล (Sam Bacile) เชื้อสายกึ่งอเมริกันกึ่งอิสราเอล เป็นตัวชุดชนวนให้มุสลิมจำนวนมากทั่วโลกลุกขึ้นประท้วง ล่าสุดการประท้วงได้ลุกลามสู่หลายประเทศ เรียกว่าที่ใดมีมุสลิมที่นั่นมีการประท้วง เช่นที่ประเทศออสเตรเลีย ผู้ประท้วงราว 500 คนชุมนุมหน้าสถานกงสุลสหรัฐฯ ในเมืองซิดนีย์ ขว้างปาขวดกับรองเท้า จำนวนผู้บาดเจ็บเสียชีวิตจากการประท้วงทั่วโลกเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ รัฐบาลโอบามามีปฏิกริยาตอบสนองทันที ประกาศใช้ทั้งไม้อ่อนไม้แข็ง ทั้งขู่ทั้งปลอบ             รมต.ต่างประเทศนางฮิลลารี คลินตัน แสดงจุดยืนของรัฐบาลอเมริกาว่า “สำหรับเราแล้ว วีดีโอนี้น่ารังเกียจและควรถูกประณาม มีวัตถุประสงค์ลึกๆ ที่ต้องการเยาะเย้ยถากถาง ทำให้ศาสนาสำคัญเสื่อมเสียและกระตุ้นให้เกิดการแก้แค้น ... รัฐบาลสหรัฐอเมริกาไม่มีส่วนเกี่ยวข้องใดๆ กับวีดีโอนี้ เราไม่เห็นด้วยกับเนื้อหาแม้แต่น้อย” พร้อมกับชี้ว่า “ ไม่เป็นการยุติธรรมแม้แต่น้อยที่จะตอบโต้วีดีโอนี้ด้ว...

เผาสถานกงสุล ทูตสหรัฐฯ เสียชีวิต เรื่องใหม่หรือเรื่องเก่า 13 กันยายน 2012 ชาญชัย เหตุเผากงสุลสหรัฐฯ กับการเสียชีวิตของเอกอัครราชทูตและเจ้าหน้าที่อีก 3 คน ที่เมืองเบงกาซี ประเทศอียิปต์สร้างความตื่นตกใจแก่ชาวอเมริกันอย่างยิ่ง สื่อส่วนใหญ่รายงานว่าต้นเหตุเกิดจากวีดีโอต่อต้านอิสลามชื่อ ‘Innocence of Muslims’ แต่งเรื่องกำกับการผลิตและสร้างโดยนายแซม เบซิล (Sam Bacile) นักพัฒนาอสังหาริมทรัพย์คนหนึ่งที่มีเชื้อสายกึ่งอเมริกันกึ่งอิสราเอล ภาพยนตร์เรื่องนี้มีเนื้อหาดูหมิ่นศาสนาอิสลาม การประท้วงมีลักษณะคล้ายคลึงกันหลายอย่าง เริ่มจากเกิดขึ้นพร้อมกันหลายประเทศ เช่น ลิเบีย อียิปต์ ตูนีเซีย ซูดาน และที่เขตฉนวนกาซา ปาเลสไตน์ กำหนดวันพร้อมกันคือตรงกับวันที่ 11 กันยาหรือตรงกับวันเกิดเหตุ 9/11 สถานที่ประท้วงเหมือนกันคือหน้าสถานทูตหรือสถานกงสุลสหรัฐฯ และที่อียิปต์กับลิเบียมีธงดำสัญลักษณ์ของกลุ่มอัลกออิดะห์ ไม่น่าแปลกใจถ้าจะใครคิดว่า การประท้วงเกิดจากการวางแผน เตรียมการมาอย่างดี มีประสานงานล่วงหน้าไว้ก่อนแล้ว เหตุประท้วงรุนแรงเกิดใน 2 ประเทศคือลิเบียกับอียิปต์     ...

12 กันยายน 2012 ชาญชัย             ยิ่งใกล้วันเลือกประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกาในเดือนพฤศจิกายนปีนี้ หนึ่งในประเด็นสำคัญที่คนอเมริกันจะประเมินผลงานของประธานาธิบดีบารัค โอบามาคือเรื่องอัตราว่างงาน เพราะคนว่างงาน 1 คนหมายถึงค่าผ่อนบ้าน ผ่อนรถ อนาคตทางเศรษฐกิจของคนผู้นั้น อาจหมายถึงสามี/ภรรยาที่ต้องออกหางานทำหรือทำงานล่วงเวลาเพื่อชดเชยรายได้ของครอบครัวที่ลดลงอันเนื่องจากภรรยา/สามีที่ตกงาน คนอเมริกันวิตกกังวลเรื่องการว่างงานมาก             ประธานาธิบดีโอบามาตระหนักว่าเรื่องนี้ไม่ใช่เรื่องเล็กน้อย เพราะสถิติการเลือกตั้งประธานาธิบดีชี้ว่าถ้าอัตราว่างงานเกินร้อยละ 7 ผู้ที่เป็นปธน.อยู่แล้วจะมีโอกาสแพ้การเลือกตั้งถึงร้อยละ 75 จากสถิติที่ว่าตั้งแต่ปี 1960 เป็นต้นมา พบว่ามี 4 การเลือกตั้งคือ 1976, 1980, 1984 และ 1992 ที่อัตราการว่างงานอยู่ระดับเกินร้อยละ 7 ในการเลือกตั้ง 4 ครั้งที่ว่านี้ 3 ครั้งที่ผู้เป็นประธานาธิบดีจะพ่ายแพ้การเลือกตั้ง มีเพียงครั้งเดียวคือปี 1984 ที่อดีตปธน...

วันที่ปราศจาก QE3 ไม่ใช่วันสิ้นโลก 8 กันยายน 2012 ชาญชัย             คนจำนวนไม่น้อยกำลังใจจดใจจ่อรอวันที่ 12 กันยายน เป็นวันสำคัญลุ้นว่าธนาคารกลางสหรัฐฯ (เฟด) จะออกมาตรการกระตุ้นเศรษฐกิจที่มักถูกขนานนามว่า QE3 หรือไม่ สำหรับบางคนมีความหมายมากเป็นพิเศษ แต่ไม่น่าจะมีความสำคัญกับภาคเศรษฐกิจจริง ( Real Sector ) เท่าไรนัก 1 ถ้ามี QE3 ก็ไม่ใช่คำตอบสุดท้าย             ลองตั้งคำถามกับตัวเองง่ายๆ ว่า ‘ จริงหรือ ถ้ามี QE3 แล้วเศรษฐกิจอเมริกาจะฟื้นตัว เศรษฐกิจโลกจะเดินหน้าไปข้างหน้าอย่างสดใส ’             คิดง่ายๆ แบบกำปั้นทุบดินว่า ถ้า QE1, QE2 เอาอยู่ ก็ไม่จำเป็นต้องมี QE3 ทำให้เกิดคำถามตามมาว่า ‘ แล้ว QE3 จะเอาอยู่หรือ ’             ดังนั้น ถ้าเชื่อว่า QE3 ไม่ใช่คำตอบสุดท้ายและสัปดาห์หน้า ถ้าเฟดประกาศใช้ QE3 แปลว่าในอนาคตน่าจะมี QE4 ตามมา เพราะมี ...

5 กันยายน 2012 (ปรับปรุง 9 พฤศจิกายน 2012) ชาญชัย             ทุกสองปีสหรัฐฯ จะจัดเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (ส.ส.)  เนื่องจาก ส.ส.ของเขามีวาระเพียง 2 ปี และต้องเลือกสมาชิกวุฒิสภา (ส.ว.) จำนวน 1 ใน 3 ของจำนวน ส.ว. ทั้งหมดเพราะรัฐธรรมนูญกำหนดให้ทยอยเลือกตั้ง ส.ว.             และทุก 4 ปีจะมีการเลือกตั้งประธานาธิบดีกับรองประธานาธิบดี ชาวอเมริกันจะให้ความสำคัญกับการเลือกตั้งนี้มากที่สุด ดังเช่นที่กำลังจะเกิดขึ้นในปีนี้ 2012             และ เหมือนทุกครั้งที่นักวิชาการ นักวิเคราะห์ สื่อมวลชนไทยและทั่วโลกจะให้ความสนใจเป็นพิเศษ สังเกตได้จาก สื่อต่างๆ ทั่วโลกนำเสนอข่าวการชิงชัยตำแหน่งปธน.สหรัฐฯ อย่างต่อเนื่อง และ จะยิ่งเสนอข่าวถี่ยิบเมื่อใกล้วันเลือกตั้ง เหตุที่เป็นเช่นนี้ เพราะนโยบายสหรัฐฯ (บางอย่าง) มีผลต่อกระทบกว้างขวางระดับโลกนั่นเอง ความสำคัญต่อด้านความมั่นคง       ...

มอง QE3 อย่างเป็นเหตุเป็นผล 1 กันยายน 2012 ชาญชัย             ในยามที่เศรษฐกิจจีนกำลังชลอตัว ยูโรโซนยังแก้ปัญหาไม่ได้ ส่วนสหรัฐฯ ยังพอไปได้แม้อัตราว่างงานยังสูงอยู่ คนในตลาดเงินตลาดทุนให้ความสนใจว่าธนาคารกลางสหรัฐฯ (เฟด) จะใช้มาตรการกระตุ้นเศรษฐกิจเพิ่มเติมหรือไม่หลังส่งสัญญาณที่ถูกตีความไปต่างๆ นานา การตีความคำพูดของเฟด อย่างน้อยต้องนึกถึง 3 ประเด็น คือ             1 เหตุผลที่ต้องออกมาตรการกระตุ้น             2 ออกเมื่อไหร่             3 เนื้อหามาตรการกระตุ้นเป็นอย่างไร             บทวิเคราะห์นี้จะพยายามตีความ แยกแยะให้เห็นชัดเจน พร้อมกับสังเคราะห์ข้อมูลทั้งหมดเพื่อเป็นข้อสรุปสุดท้ายดังนี้ 1 เหตุผลที่ต้องออกมาตรการกระตุ้น หลักคิดเบื้องต้นคือ หากเฟดจะออกมาตรการกระตุ้นเศรษฐกิจย่อมต้องมีเหตุผลร...