ลักษณะทั่วไปของวิชารัฐศาสตร์ หน้า 4

“การเมืองการปกครองเป็นเรื่องใกล้ตัว”

            อาณาจักรกรีซ (Greece) สมัยโบราณ สถานที่ซึ่งผู้คนอยู่รวมกันเรียกกว่า ‘polis’ แต่ polis เป็นมากกว่าดินแดนหรืออาณาบริเวณ แต่เป็นแนวคิดที่ว่าทั้งชุมชนหรือทั้งสังคมใน polis นั้น ไม่อาจแยกสังคม การเมือง เศรษฐกิจออกจากกัน อีกทั้งยังร่วมรับรู้ในประวัติศาสตร์และแสวงหาอนาคตร่วมกัน
            o กล่าวอีกนัยหนึ่งคือ ทั้งหมดผูกพันกันเกี่ยวข้องกันทั้งสังคม การเมือง เศรษฐกิจ ทั้งอดีต ปัจจุบันและอนาคต
            o ตัวอย่าง เช่น Sparta กับ Athens อย่างเป็นหนึ่ง polis ที่แยกออกจากกัน และเป็นตัวของตัวเอง

• ทุกคนอยู่ภายใต้รัฐ ภายใต้การเมืองการปกครอง
            ทุกวันนี้ ทุกตารางนิ้วที่มนุษย์คนหนึ่งอาศัยในโลก ล้วนเป็นพื้นที่ที่อยู่ภายใต้การปกครองของรัฐใดรัฐหนึ่ง เราจะเห็นว่าตั้งแต่แรกเกิดเราก็อาศัยอยู่ในรัฐแล้ว เป็นประชากรของรัฐ รัฐเข้ามาเกี่ยวข้องกับเราตั้งแต่เป็นทารก มีกฎหมายที่ต้องปฏิบัติ เราจะหนีไปอยู่ใต้น้ำไม่ได้
            อภิปราย สมมุติว่า เรามีความสามารถสร้างสังคมที่แยกตัวออกจากรัฐ ถามว่าเราควรทำเช่นนั้นหรือไม่

• การเมืองการปกครองหรือรัฐนั้นเกี่ยวข้องกับเราตั้งแต่เกิดจนตาย
            และความสัมพันธ์ระหว่างเราก็รัฐก็ดำเนินไปเรื่อยๆ เช่น เมื่อเราสมรสแต่งงานก็ต้องไปจดทะเบียนสมรสเพื่อการให้การแต่งงานถูกต้องตามกฎหมาย คือรัฐเห็นดีเห็นงามด้วย รัฐยอมรับรู้การแต่งงานนั้น และเมื่อเราเสียชีวิตก็ต้องมีผู้ไปแจ้งตายให้กับเรา เพื่อรัฐจะบันทึกว่าคนผู้นี้ได้เสียชีวิต ได้สูญหายไปจากรัฐแล้ว

• การเมืองการปกครองมีอิทธิพลต่อชีวิตเรา
            รัฐที่เราอยู่อาศัยไม่ได้อยู่เฉยๆ แต่ได้ออกกฎหมาย นโยบายต่างๆ ที่มีผลต่อชีวิตเรา เราสามารถเข้าใจง่ายๆ ด้วยการคิดว่า ปัจจุบัน ประเทศที่เราอาศัยอยู่ในมีกี่กระทรวง กระทรวงต่างๆเหล่านั้นแหละที่จะมีผลต่อชีวิตของเราในด้านต่างๆ ทั้งที่เรารู้และไม่รู้ ที่เราเข้าใจและยังไม่เข้าใจ
            มีคนกล่าวว่าอาหารเช้าที่เราทานทุกวันเกี่ยวข้องกับกฎหมายหรือนโยบายที่ออกมาจากรัฐ เช่น กฎหมายเกี่ยวกับการควบคุมยาฆ่าแมลง นโยบายส่งเสริมปลูกพืชปลอดสารพิษ การควบคุมหรือการปล่อยลอยตัวราคาพืชผลต่างๆ

• ทุกแวดวงมักมีการเมืองเข้ามาเกี่ยวข้องด้วยเสมอ
            o แม้วงการกีฬาก็มีการเมืองมาเกี่ยวข้อง
            o สมาคมกีฬาที่มีการเมืองมาก มักเป็นสมาคมที่มีงบประมาณจำนวนมหาศาล สมาคมบางแห่งของไทยมีงบประมาณปีละพันล้านบาทไทย

            • การมีความรู้ความเข้าใจเรื่องการเมืองการปกครองจึงสำคัญต่อการดำเนินชีวิตของเรา

            และประเด็นจึงไม่อยู่ที่ว่า เราเกี่ยวข้องกับการเมืองหรือไม่ แต่ควรถามว่าเราควรเกี่ยวข้องด้วยอย่างไร

เอกสารประกอบคำบรรยาย รหัสวิชา2551120

ชาญชัย คุ้มปัญญา

--------------------------